Hafan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Golygiad diweddaraf yn ôl 17:17, 1 Rhagfyr 2024

YN ÔL I'R GORFFENNOL - PELL!!

Yn ddiweddar, ychwanegwyd i'r Cof gyfieithiadau o dair dogfen o'r Canol Oesoedd a ysgrifenwyd ac a gyhoeddwyd yn wreiddiol yn yr iaith Lladin. Maent yn cynnwys y Siarter a roddodd brenin Lloegr i brofost Clynnog yn cadarnhau meddiant yr Eglwys o diroedd a breintiau. Dyma'r tro cyntaf i'r siarter hon gael ei chyhoeddi'n llawn yn y Gymraeg - neu'r Saesneg.

AC AR BEN HYNNY dan ni bron wedi cyrraedd 1800 o erthyglau!! Diolch o galon i'r rhai fu'n cyfrannu.

AC MAE mae digon o sgôp o hyd i chi greu erthyglau sy'n ymdrin â phynciau newydd neu ychwanegu at erthyglau sydd eisoes yn bod er mwyn eu gwneud yn fwy cynhwysfawr. Felly mae angen digon o help o hyd. Beth amdani?

Y cwbl sydd angen arnoch yw mynediad at y We ar eich cyfrifiadur neu i-Pad. Os nad ydych yn siŵr sut i fynd ati, mae digon o help ar y wefan - a gallwch anfon neges at: cofycwmwd@gmail.com

Croeso i Cof y Cwmwd. Ein nod yw cyflwyno gwir hanes ein bro a'i phobl i bobl Uwchgwyrfai a Chymru gyfan trwy gyfrwng y Gymraeg.

Mae'n hawdd iawn i chi ddefnyddio'r wefan - os ydych wedi defnyddio Wicipedia rywbryd, byddwch yn gwybod mor hawdd ydy hi: mi rydan ni'n defnyddio'r un un meddalwedd.

Mae Cof y Cwmwd yn ymdrin ag ardal Uwchgwyrfai, gan gadw at yr hen ffiniau canoloesol - sef plwyfi hanesyddol Clynnog Fawr, Llanaelhaearn, Llandwrog, Llanllyfni a Llanwnda; yr oedd Llanwnda'n blwyf mwy yn y gorffennol, gan gynnwys darn gorllewinol plwyf modern Betws Garmon. Mae Uwchgwyrfai yn cynnwys Dyffryn Nantlle i gyd ac ochr Gorllewinol Dyffryn Gwyrfai o'r môr i lan Llyn y Gader. Cof y Cwmwd yw un o weithgareddau Canolfan Hanes Uwchgwyrfai. Cewch fwy o wybodaeth am Cof y Cwmwd wrth glicio yma.

Diolch i'n noddwyr presennol am sicrhau parhad y wefan, ac hefyd i Gronfa Dreftadaeth y Loteri am ariannu'r gwaith o'i sefydlu.

Sut i ddarllen erthygl neu ganfod ffeithiau

Defnyddiwch y blwch Chwilio ar ben y sgrîn hon, ar y dde - neu gliciwch Holl gategorïau ar y rhestr ar y chwith i weld pa gategorïau o bynciau sydd ar gael. Os gwelwch eiriau lliw glas rhywle ar y wefan hon, gallwch gliciwch arnynt ac mi ewch yn syth at yr erthygl berthnasol.

Os na allwch ddod o hyd i'r hyn yr ydych yn chwilio amdano, cliciwch yma i ganfod dolennau at wefanau eraill all fod o ddefnydd i chi.

NEU BETH AM... ddysgu rhywbeth newydd am eich dyffryn? Cliciwch ar Tudalen ar hap ar y chwith a 'does wybod be' wnewch chi ei ddysgu

Erthyglau newydd

Cyfanswm: 1,796 erthygl

Sut i ychwanegu gwybodaeth

Gwefan gydweithredol yw Cof y Cwmwd a chaiff pawb ychwanegu ati'n uniongyrchol dros y we. Hawdd iawn yw i unrhyw un ychwanegu ffeithiau at erthygl, neu greu erthygl o'r newydd. Rydym yn eich gwahodd chi i gyd i wneud hynny, a hynny'n gynnes iawn.

Mae arnom wir angen eich cyfraniadau er mwyn sicrhau y bydd Cof y Cwmwd yn cynnwys pob elfen o hanes Cwmwd Uwchgwyrfai. Peidiwch â meddwl bod eraill yn gwybod mwy na chi am eich ardal. Cyflwynwch eich gwybodaeth; dyna sut y daw ffeithiau newydd i'r golwg. Am fwy o wybodaeth am gyfrannu erthygl neu ychwanegu/cywiro ffeithiau, cliciwch yma.

Yn fwy na dim, mentrwch! Ni ellir gwneud dim i'r wefan nad yw'n bosibl i ni ei wrthdroi. Felly, allwch chi ddim gwneud stomp o bethau .

Iaith Cof y Cwmwd

Ffynhonnell o wybodaeth Gymraeg ei hiaith yw Cof y Cwmwd. Mae erthyglau Cymraeg am rai elfennau o hanes Uwchgwyrfai ar gael hefyd ar Wicipedia Cymraeg - ac wrth gwrs mewn ieithoedd eraill ar Wikipedia. Mae enwau lleoedd yn tueddu cael eu sillafu mewn sawl ffordd ac yr ydym ni wedi safoni'r sillafiad er mwyn i'r mynegai weithio'n iawn. Cewch weld y manylion trwy glicio yma. Os oes enw Cymraeg ar rywle yn Lloegr neu y tu draw, yr enw Cymraeg a ddefnyddir. Cofiwch hefyd fod modd i ffrindiau di-Gymraeg fentro cael cyfieithiad (o ryw fath!) o erthyglau Cof y Cwmwd trwy ddefnyddio Google Translate.

Canolfan Hanes Uwchgwyrfai

Dyma'r ganolfan yng nghwmwd Uwchgwyrfai sy’n costrelu dyheadau a hanes ardal sy’n enwog am ei chyfraniad addysgol, diwylliannol a chrefyddol. Dyma’n wir bwerdy bro. Lleolir y Ganolfan yn hen ysgoldy Eben Fardd yng Nghlynnog Fawr yn Arfon.

Elusen gofrestredig yw Canolfan Hanes Uwchgwyrfai. Ymysg y gweithgareddau, trefnir darlithoedd bob mis ac ar ddyddiau coffa ein cenedl; cynhelir ysgolion undydd i ledaenu ein gwir hanes ac arddangosfeydd achlysurol; cynhelir clwb darllen misol; a chyhoeddir cylchgrawn sain, yr Utgorn, bob chwarter sy'n ymdrin â phynciau hanesyddol a diwylliannol, ac a ddosberthir i danysgrifwyr. Caiff y deillion ei dderbyn am ddim ond iddynt wneud cais. Yng nghefn y ganolfan ceir gardd draddodiadol Gymreig y mae rhai o'r aelodau'n edrych ar ei hôl.

Ewch i brif wefan Canolfan Hanes Uwchgwyrfai am fanylion llawn a'r newyddion diweddaraf.

A oes gennych sylwadau?

Mae modd rhoi sylwadau am unrhyw dudalen trwy ddefnyddio'r botwm Sgwrs ar ben erthygl (mae un ar dop y dudalen hon, er enghraifft). Ond os yw'n well gennych anfon e-bost, gallwch gysylltu â gweinyddwyr Cof y Cwmwd trwy yrru e-bost at cofycwmwd@gmail.com

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
-[[Delwedd:cof-y-cwmwd.png|||800px|alt=Cof y Cwmwd | Cronfa helaeth o ffeithiau am hanes Uwchgwyrfai y gall unrhyw un gyfrannu ati]]
+[[Delwedd:Cof-y-cwmwd.png|900px|alt=Cof y Cwmwd | Cronfa helaeth o ffeithiau am hanes Uwchgwyrfai y gall unrhyw un gyfrannu ati]]
-== Cyflwyniad ==
-Croeso i '''Cof y Cwmwd''', sef casgliad o erthyglau ar hanes a diwylliant cwmwd Uwchgwyrfai yng Ngwynedd.
-Mae '''Cof y Cwmwd''' yn ''wici'', sef casgliad o erthyglau y mae croeso i unrhyw un eu newid neu ychwanegu atynt, os ydynt yn gyfarwydd â'r pwnc. Mae 'wici', gyda llaw, yn air o Ynysoedd Hawaii sy'n golygu 'sydyn', a'r syniad y tu ôl i'r gair yw bod rhywun yn gallu cyfeirio at bethau mewn dim o dro. Gellir cyfrannu ffeithiau newydd hefyd, a hynny heb fawr o drafferth yn y fan a'r lle. Mae'n debyg y byddwch wedi defnyddio Wicipedia ar y We rywbryd neu'i gilydd, ac efallai eich bod wedi 'golygu' (sef newid neu gyfrannu at) rai o'r erthyglau yno. Mae wici '''Cof y Cwmwd''' yn gweithio yn yr un ffordd yn union â Wicipedia, gan ddefnyddio'r un meddalwedd.
-Ein bwriad yw gweld '''Cof y Cwmwd''' yn datblygu fel prif ffynhonell gwybodaeth am hanes a thraddodiadau ein cwr bach ni o Gymru. Erfyniwn arnoch i chwarae eich rhan er mwyn cyrraedd y nod hwnnw.
+[[Delwedd:Dyffryn nantlle o lôn eifion.jpg|bawd|de|550px|Dyffryn Nantlle o Lôn Eifion.]]
-Mae '''Cof y Cwmwd''' yn ymdrin ag ardal yr hen gwmwd, gan gadw at yr hen ffiniau canoloesol - sef plwyfi Clynnog-fawr, Llanaelhaearn, Llandwrog, Llanllyfni a Llanwnda. Mae hyn yn cynnwys Dyffryn Nantlle i gyd bron hyd at Ryd-ddu ac wedyn ar hyd yr afon Gwyrfai trwy'r Bontnewydd ac at y môr.
+ {| style="float:chwith; border-style: solid; border-width:8px; border-color:#960018; padding:5px;width:465px; background:#8AAAA5 "
+|'''YN ÔL I'R GORFFENNOL - PELL!!'''<br>
-== Diweddariadau ==
+Yn ddiweddar, ychwanegwyd i'r Cof gyfieithiadau o dair dogfen o'r Canol Oesoedd a ysgrifenwyd ac a gyhoeddwyd yn wreiddiol yn yr iaith Lladin. Maent yn cynnwys y Siarter a roddodd brenin Lloegr i brofost Clynnog yn cadarnhau meddiant yr Eglwys o diroedd a breintiau. Dyma'r tro cyntaf i'r siarter hon gael ei chyhoeddi'n llawn yn y Gymraeg - neu'r Saesneg.
-=== Erthyglau newydd ===
+'''AC AR BEN HYNNY''' dan ni bron wedi cyrraedd 1800 o erthyglau!!''' Diolch o galon i'r rhai fu'n cyfrannu.
-{{Special:Newestpages/-/5}}
+'''AC MAE''' mae digon o sgôp o hyd i chi greu erthyglau sy'n ymdrin â phynciau newydd neu ychwanegu at erthyglau sydd eisoes yn bod er mwyn eu gwneud yn fwy cynhwysfawr. Felly mae angen digon o help o hyd. Beth amdani?
-=== Gwefan newydd ===
+Y cwbl sydd angen arnoch yw mynediad at y We ar eich cyfrifiadur neu i-Pad. Os nad ydych yn siŵr sut i fynd ati, mae digon o [[Cymorth|help]] ar y wefan - a gallwch anfon neges at: cofycwmwd@gmail.com
-Sefydlwyd '''Cof y Cwmwd''' ym mis Hydref 2017, fel un o weithgareddau elusennol Canolfan Hanes Uwchgwyrfai gyda grant hael gan Gronfa Loteri'r Dreftadaeth. Ein nod yw cyflwyno gwir hanes ein cenedl i bobl Uwchgwyrfai a Chymru gyfan, a hynny gyda help unrhyw un sydd am ymuno yn y gwaith. Braf hefyd fydd cael trafod ein hanes yn ein hiaith ni ein hunain a'n hiaith ni'n unig!
-Fe fydd rhagor o erthyglau am hanes Uwchgwyrfai ar y wefan hon yn fuan. Yn y cyfamser ewch i'r categori [[:Categori:Trafnidiaeth|Trafnidiaeth]] i weld enghreifftiau o erthyglau a chategorïau. Bydd rhagor i'w gweld yn fuan.
+|-
+|}
-== Cyfrannwch ==
-Safle yw hon lle gall unrhyw un gyfrannu o'i wybodaeth bersonol neu yn sgîl ei ymchwil, ar yr amod nad yw'n torri hawlfraint eraill ac yn derbyn yr ychydig gyfyngiadau arferol angenrheidiol. Yn fwy na hynny, rydym yn wirioneddol angen eich cyfraniadau er mwyn gwneud '''Cof y Cwmwd''' yn hollol gynhwysfawr o holl agweddau ar hanes Cwmwd Uwchgwyrfai. Peidiwch â meddwl bod eraill yn gwybod mwy na chi am eich ardal chi; mae gan bawb ffeithiau diddorol os nad unigryw i'w rhannu.
-Mae croeso i unrhyw un gyfrannu ychwanegiadau/newidiadau trwy greu cyfrif (os nad ydych wedi gwneud hynny eisoes - nid oes angen unrhyw fanylion personol, mae'n cymryd tua 20 eiliad ac mae am ddim wrth gwrs!). Wedyn cliciwch ar y tab 'Golygu'. Mae modd golygu heb greu cyfrif, ond wedyn bydd eich cyfeiriad rhyngrwyd (sef eich IP) yn hysbys i bawb. Os ydych wedi mewngofnodi gan ddefnyddio enw eich cyfrif, cewch hefyd greu erthygl newydd neu eginyn (sef cychwyniad ar gyfer erthygl newydd) ar unrhyw bwnc na sydd yma eisoes, ar yr amod ei fod ar bwnc yn gysylltiedig ag Uwchgwyrfai (plwyfi Clynnog-fawr, Llanaelhaearn, Llandwrog, LLanllyfni a Llanwnda).
-Cymraeg yw unig iaith '''Cof y Cwmwd'''. OND - peidiwch â phryderu am safon eich Cymraeg; bydd ein gweinyddwyr yn hapus i newid unrhyw gamgymeriadau a bydd neb yn gwybod pwy ydych chi os dewiswch ffugenw fel eich enw mewngofnodi. Un o'n hamcanion yw annog defnydd o'r Gymraeg wrth i ni drafod ein hanes.
-Mae erthyglau am rai elfennau o hanes Uwchgwyrfai ar gael mewn ieithoedd eraill ar Wikipedia, neu mae modd mentro cael cyfieithiad o ryw fath trwy ddefnyddio Google Translate!
+<big>'''Croeso i ''Cof y Cwmwd''.  Ein nod yw cyflwyno gwir hanes ein bro a'i phobl i bobl [[Uwchgwyrfai]] a Chymru gyfan trwy gyfrwng y Gymraeg.''' </big>
-DIM sylwadau personol na feirniadaeth o gyfrannwyr eraill os gwelwch yn dda - a dim iaith anweddus ychwaith!
+Mae'n hawdd iawn i chi ddefnyddio'r wefan - os ydych wedi defnyddio Wicipedia rywbryd, byddwch yn gwybod mor hawdd ydy hi: mi rydan ni'n defnyddio'r un un meddalwedd.
-Ewch i [[Cymorth|Cymorth]] am ragor o fanylion ar sut i gyfrannu.
+[[Delwedd:scan0003.jpg|300px|de|Uwchgwyrfai]]
-== Y print mân ==
+Mae '''Cof y Cwmwd''' yn ymdrin ag ardal [[Uwchgwyrfai]], gan gadw at yr hen ffiniau canoloesol - sef plwyfi hanesyddol '''[[Clynnog Fawr]], [[Llanaelhaearn]], [[Llandwrog]], [[Llanllyfni]]''' a '''[[Llanwnda]]'''; yr oedd Llanwnda'n blwyf mwy yn y gorffennol, gan gynnwys darn gorllewinol plwyf modern [[Betws Garmon]]. Mae Uwchgwyrfai yn cynnwys '''[[Dyffryn Nantlle]]''' i gyd ac ochr Gorllewinol [[Dyffryn Gwyrfai]] o'r môr i lan [[Llyn y Gader]].
+'''Cof y Cwmwd''' yw un o weithgareddau [[Canolfan Hanes Uwchgwyrfai]]. Cewch fwy o wybodaeth am '''Cof y Cwmwd''' wrth glicio [[Prosiect:Amdanom|'''yma''']].
-Pwrpas Cof y Cwmwd, fel pob wici, yw hwyluso cyfnewid gwybodaeth yn rhad ac yn rhwydd. Fodd bynnag rhaid gwarchod eich deunydd rhag i bobl ei ddefnyddio'n annheg neu beidio â’i gydnabod. I’r perwyl hwn, gweithredir ynunol â'r amodau isod.
+'' '''Diolch i'n noddwyr presennol am sicrhau parhad y wefan, ac hefyd i Gronfa Dreftadaeth y Loteri am ariannu'r gwaith o'i sefydlu.''' ''
-Mae cyfraniadau, golygiadau ac ychwanegiadau ar gyfer wici Cof y Cwmwd yn cael eu derbyn gennych ar y ddealltwriaeth bod pob cyfrannwr yn trosglwyddo hawliau Comin Creu yn eu deunydd i Ganolfan Hanes Uwchgwyrfai ar sail ‘rhannu’n gyfatebol’, sef CC BY SA4. Bydd y deunydd yn cael ei gyhoeddi ar wici Cof y Cwmwd dan drwydded anfasnachol a mwy cyfyng, sef CC BY NC, am gyfnod hyd at 30 Mehefin 2023. Mae hyn yn golygu y gall Canolfan Hanes Uwchgwyrfai ganiatáu defnydd priodol gan drydydd parti yn unol ag amodau’r drwydded, ond ni bydd modd i’r cyhoedd ailddefnyddio nac atgynhyrchu’r deunydd at ddibenion masnachol o unrhyw fath heb ganiatád tan ar ôl y dyddiad hwnnw. Wedi hynny gallai’r drwydded gael ei hymestyn i drwydded CC BY SA4, ond hyd yn oed wedyn, bydd rhaid i unrhyw ddefnyddiwr gydnabod ffynhonell y deunydd. Am fanylion llawn y trwyddedau y sonnir amdanynt, ewch at <heiperddolen>.
-Ni ddylid cyfrannu unrhyw ddeunydd at wici Cof y Cwmwd os nad chi a’i greodd heb sicrhau bod gennych yr hawl i’w wneud hynny (e.e. gan y sawl a dynnodd lun neu a ysgrifennodd rywbeth).
-Ni ddylech gyfrannu unrhyw beth at wici Cof y Cwmwd oni fyddech yn hollol fodlon i’r deunydd gael ei ailddefnyddio neu ei atgynhyrchu (gyda’r gydnabyddiaeth briodol) mewn mannau eraill.
-Er bydd gweinyddwyr y Cof yn ceisio osgoi unrhyw dorhawlfraint, anwireddau, enllib a/neu anlladrwydd, ni all Canolfan Hanes Uwchgwyrfai dderbyn cyfrifoldeb am yr hyn a ysgrifennir gan y sawl sy'n cyfrannu. Eich cyfrifoldeb chi felly yw gofalu fod pob dim a ychwanegir gennych yn gywir ac yn dderbyniol hyd y gwyddys.
+== Sut i ddarllen erthygl neu ganfod ffeithiau ==
+[[Delwedd:sbectol.png|60px|chwith]]
+Defnyddiwch y blwch ''Chwilio'' ar ben y sgrîn hon, ar y dde - neu gliciwch ''Holl gategorïau'' ar y rhestr ar y chwith i weld pa gategorïau o bynciau sydd ar gael. Os gwelwch eiriau lliw glas rhywle ar y wefan hon, gallwch gliciwch arnynt ac mi ewch yn syth at yr erthygl berthnasol.
-== Canolfan Hanes Uwchgwyrfai ==
+Os na allwch ddod o hyd i'r hyn yr ydych yn chwilio amdano, cliciwch [[Prosiect:Ffynonellau eraill|'''yma''']] i ganfod dolennau at wefanau eraill all fod o ddefnydd i chi.
+'''NEU BETH AM...''' ddysgu rhywbeth newydd am eich dyffryn? Cliciwch ar '''Tudalen ar hap''' ar y chwith a 'does wybod be' wnewch chi ei ddysgu
-Dyma'r ganolfan yng nghwmwd Uwchgwyrfai sy’n costrelu dyheadau a hanes ardal sy’n enwog am ei chyfraniad addysgol, diwylliannol a chrefyddol. Dyma’n wir bwerdy bro. Lleolir y Ganolfan yn hen ysgoldy Eben Fardd yng Nghlynnog Fawr yn Arfon.
-Elusen gofrestredig yw Canolfan Hanes Uwchgwyrfai. Ymysg y gweithgareddau, trefnir darlithoedd bob mis ac ar ddyddiau coffa ein cenedl; cynhelir ysgolion undydd i ledaenu ein gwir hanes ac arddangosfeydd achlysurol; cynhelir clwb darllen misol; a chyhoeddir cylchgrawn sain, yr Utgorn, bob chwarter sy'n ymdrin â phynciau hanesyddol a diwylliannol, ac a ddosberthir i danysgrifwyr. Caiff y deillion ei dderbyn am ddim ond iddynt wneud cais. Yng nghefn y ganolfan ceir gardd draddodiadol Gymreig y mae rhai o'r aelodau'n edrych ar ei hôl.
+== Erthyglau newydd ==
+[[Delwedd:Uwchgwyrfai o Fwlch yr Eifl.JPG|bawd|800px|de|Uwchgwyrfai o Fwlch yr Eifl]]
+{{Special:Newestpages/-/25}}
-Ewch i [https://uwchgwyrfai.cymru/ brif wefan Canolfan Hanes Uwchgwyrfai] am fanylion llawn a'r newyddion diweddaraf.
+Cyfanswm: {{NUMBEROFARTICLES}} erthygl
+==[[Cyfrannu at Cof y Cwmwd|Sut i ychwanegu gwybodaeth]]==
+Gwefan gydweithredol yw '''Cof y Cwmwd''' a chaiff pawb ychwanegu ati'n uniongyrchol dros y we. Hawdd iawn yw i unrhyw un ychwanegu ffeithiau at erthygl, neu greu erthygl o'r newydd. Rydym yn eich gwahodd chi i gyd i wneud hynny, a hynny'n gynnes iawn.
+[[Delwedd:UwchgwyrfaioRosgadfan.jpg|bawd|350px|de|Uwchgwyrfai o Rosgadfan]]
+Mae arnom wir angen eich cyfraniadau er mwyn sicrhau y bydd '''Cof y Cwmwd''' yn cynnwys pob elfen o hanes Cwmwd Uwchgwyrfai. Peidiwch â meddwl bod eraill yn gwybod mwy na chi am eich ardal. Cyflwynwch eich gwybodaeth; dyna sut y daw ffeithiau newydd i'r golwg. Am fwy o wybodaeth am gyfrannu erthygl neu ychwanegu/cywiro ffeithiau, cliciwch [[Cyfrannu at Cof y Cwmwd|'''yma''']].
+'''Yn fwy na dim, mentrwch!''' ''Ni ellir gwneud dim i'r wefan nad yw'n bosibl i ni ei wrthdroi.'' ''' ''Felly, allwch chi ddim gwneud stomp o bethau'' '''.
+== Iaith Cof y Cwmwd ==
+Ffynhonnell o wybodaeth Gymraeg ei hiaith yw '''Cof y Cwmwd'''. Mae erthyglau Cymraeg am rai elfennau o hanes Uwchgwyrfai ar gael hefyd ar [http://cy.wikipedia.org/wiki/Hafan Wicipedia Cymraeg] - ac wrth gwrs mewn ieithoedd eraill ar Wikipedia. Mae enwau lleoedd yn tueddu cael eu sillafu mewn sawl ffordd ac yr ydym ni wedi safoni'r sillafiad er mwyn i'r mynegai weithio'n iawn. Cewch weld y manylion trwy glicio [[Prosiect:Sillafiad enwau|yma]]. Os oes enw Cymraeg ar rywle yn Lloegr neu y tu draw, yr enw Cymraeg a ddefnyddir. Cofiwch hefyd fod modd i ffrindiau di-Gymraeg fentro cael cyfieithiad (o ryw fath!) o erthyglau '''Cof y Cwmwd''' trwy ddefnyddio Google Translate.
+== [[Canolfan Hanes Uwchgwyrfai]] ==
+[[Delwedd:YGanolfan.jpg|350px|de]]
+Dyma'r ganolfan yng nghwmwd [[Uwchgwyrfai]] sy’n costrelu dyheadau a hanes ardal sy’n enwog am ei chyfraniad addysgol, diwylliannol a chrefyddol. Dyma’n wir bwerdy bro. Lleolir y Ganolfan yn hen ysgoldy [[Eben Fardd]] yng [[Clynnog Fawr|Nghlynnog Fawr yn Arfon]].
+Elusen gofrestredig yw [[Canolfan Hanes Uwchgwyrfai]]. Ymysg y gweithgareddau, trefnir darlithoedd bob mis ac ar ddyddiau coffa ein cenedl; cynhelir ysgolion undydd i ledaenu ein gwir hanes ac arddangosfeydd achlysurol; cynhelir clwb darllen misol; a chyhoeddir cylchgrawn sain, yr Utgorn, bob chwarter sy'n ymdrin â phynciau hanesyddol a diwylliannol, ac a ddosberthir i danysgrifwyr. Caiff y deillion ei dderbyn am ddim ond iddynt wneud cais. Yng nghefn y ganolfan ceir gardd draddodiadol Gymreig y mae rhai o'r aelodau'n edrych ar ei hôl.
+Ewch i [https://canolfanuwchgwyrfai.cymru/ brif wefan Canolfan Hanes Uwchgwyrfai] am fanylion llawn a'r newyddion diweddaraf.
+==A oes gennych sylwadau?==
+Mae modd rhoi sylwadau am unrhyw dudalen trwy ddefnyddio'r botwm '''Sgwrs''' ar ben erthygl (mae un ar dop y dudalen hon, er enghraifft). Ond os yw'n well gennych anfon e-bost, gallwch gysylltu â gweinyddwyr '''Cof y Cwmwd''' trwy yrru e-bost at '''cofycwmwd@gmail.com'''
+{{cyfeiriadau}}
+[[Delwedd:Harbwr Trefor 2.jpg|bawd|chwith|1045px]]
+[[Categori:Gweinyddiad Cof y Cwmwd]]