Chwarel y Fron: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio
← Golygiad hŷn
Dim crynodeb golygu
BDim crynodeb golygu
 
(Ni ddangosir y 2 olygiad yn y canol gan 2 ddefnyddiwr arall)
Llinell 1: Llinell 1:
Chwarel lechi oedd '''Chwarel y Fron''' ger Mynydd Mawr, y [[Fron]]. Roedd yn rhannol ar ochr y bryn ac yn hanner mewn twll. Yn y dyddiau cynnar fe'i galwyd yn ''Chwarel Fron y Tychan'').<ref>Gwynfor Pierce Jones ac Alun John Richards, ''Cwm Gwyrfai'', (Llanrwst, 2004), t..239</ref>
Chwarel lechi oedd '''Chwarel y Fron''' ger Mynydd Mawr, y [[Fron]]. Roedd yn rhannol ar ochr y bryn ac yn rhannol mewn twll. Yn y dyddiau cynnar fe'i galwyd yn ''Chwarel Fron y Tychan''.<ref>Gwynfor Pierce Jones ac Alun John Richards, ''Cwm Gwyrfai'', (Llanrwst, 2004), t.239</ref>


Agorwyd hi o bosibl yn y 18g., ac erbyn 1813, roedd yn rhan o eiddo Cwmni Cilgwyn - er i Dr Lindsay ddweud mai tua 1830 y'i agorwyd. Ar ôl cyfnod o segurdod, fe'i hail-agorwyd ym 1860; erbyn 1872 roedd y cynnyrch blynyddol wedi cyrraedd 1500 tunnell. Cyn hynny, ym 1868, roedd Chwarel y Fron a [[Chwarel Braich-rhydd]] wedi dod yn un.<ref>Gwynfor Pierce Jones ac Alun John Richards, ''Cwm Gwyrfai'', (Llanrwst, 2004), tt.218, 239</ref> Ym 1882, fe ddatblygwyd hi'n arw pan unwyd hi â chwarel yr [[Chwarel yr Hen Fraich|Hen Fraich]], pan oedd 62 o ddynionyn cael eu cyflogi. gan gynhyrchu dros 1,000 tunnell y flwyddyn. Yn dilyn dirywiad yn yr ugeinfed ganrif, parhaodd i weithredu dan O.J. Hughes a'i fab; ym 1937 7 o ddynion oedd yn gweithio yno, a pharhaodd ar agor ar raddfa fechan hyd y 1950au.<ref>Tomos, Dewi ''Chwareli Dyffryn Nantlle'' (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007) </ref><ref>Jean Lindsay, ''A History of the North Wales Slate Industry’’, (Newton Abbot, 1974), t. 319.</ref>
Agorwyd hi o bosibl yn y 18g., ac erbyn 1813, roedd yn rhan o eiddo Cwmni Cilgwyn - er i Dr Lindsay ddweud mai tua 1830 y'i hagorwyd. Ar ôl cyfnod o segurdod, fe'i hail-agorwyd ym 1860; erbyn 1872 roedd y cynnyrch blynyddol wedi cyrraedd 1500 tunnell. Cyn hynny, ym 1868, roedd Chwarel y Fron a [[Chwarel Braich-rhydd]] wedi dod yn un.<ref>Gwynfor Pierce Jones ac Alun John Richards, ''Cwm Gwyrfai'', (Llanrwst, 2004), tt.218, 239</ref> Ym 1882, datblygwyd y chwarel yn sylweddol pan unwyd hi â chwarel yr [[Chwarel yr Hen Fraich|Hen Fraich]], pan oedd 62 o ddynion yn cael eu cyflogi yno, gan gynhyrchu dros 1,000 tunnell y flwyddyn. Yn dilyn dirywiad yn yr ugeinfed ganrif, parhaodd i weithredu dan O.J. Hughes a'i fab; ym 1937 7 o ddynion oedd yn gweithio yno, a pharhaodd ar agor ar raddfa fechan hyd y 1950au.<ref>Tomos, Dewi ''Chwareli Dyffryn Nantlle'' (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007) </ref><ref>Jean Lindsay, ''A History of the North Wales Slate Industry’’, (Newton Abbot, 1974), t. 319.</ref>


Tan 1881, anfonwyd y llechi i lawr inclein [[Tramffordd John Robinson]] i gyrraedd [[Rheilffordd Nantlle]]. Wedyn, defnyddiwyd [[Tramffordd y Fron]] i anfon cynnyrch i lawr [[Inclein Bryngwyn]] i gyrraedd [[Cangen reilffordd Bryngwyn]] o gwmni [[Rheilffyrdd Cul Gogledd Cymru]].<ref>Jean Lindsay, ''A History of the North Wales Slate Industry’’, (Newton Abbot, 1974), t. 319.</ref>  
Tan 1881, anfonwyd y llechi i lawr inclein [[Tramffordd John Robinson]] i gyrraedd [[Rheilffordd Nantlle]]. Wedyn, defnyddiwyd [[Tramffordd y Fron]] i anfon cynnyrch i lawr [[Inclein Bryngwyn]] i gyrraedd [[Cangen Bryngwyn]] o gwmni [[Rheilffyrdd Cul Gogledd Cymru]].<ref>Jean Lindsay, ''A History of the North Wales Slate Industry’’, (Newton Abbot, 1974), t. 319.</ref>  


{{eginyn}}
{{eginyn}}

Golygiad diweddaraf yn ôl 14:57, 24 Chwefror 2022

Chwarel lechi oedd Chwarel y Fron ger Mynydd Mawr, y Fron. Roedd yn rhannol ar ochr y bryn ac yn rhannol mewn twll. Yn y dyddiau cynnar fe'i galwyd yn Chwarel Fron y Tychan.[1]

Agorwyd hi o bosibl yn y 18g., ac erbyn 1813, roedd yn rhan o eiddo Cwmni Cilgwyn - er i Dr Lindsay ddweud mai tua 1830 y'i hagorwyd. Ar ôl cyfnod o segurdod, fe'i hail-agorwyd ym 1860; erbyn 1872 roedd y cynnyrch blynyddol wedi cyrraedd 1500 tunnell. Cyn hynny, ym 1868, roedd Chwarel y Fron a Chwarel Braich-rhydd wedi dod yn un.[2] Ym 1882, datblygwyd y chwarel yn sylweddol pan unwyd hi â chwarel yr Hen Fraich, pan oedd 62 o ddynion yn cael eu cyflogi yno, gan gynhyrchu dros 1,000 tunnell y flwyddyn. Yn dilyn dirywiad yn yr ugeinfed ganrif, parhaodd i weithredu dan O.J. Hughes a'i fab; ym 1937 7 o ddynion oedd yn gweithio yno, a pharhaodd ar agor ar raddfa fechan hyd y 1950au.[3][4]

Tan 1881, anfonwyd y llechi i lawr inclein Tramffordd John Robinson i gyrraedd Rheilffordd Nantlle. Wedyn, defnyddiwyd Tramffordd y Fron i anfon cynnyrch i lawr Inclein Bryngwyn i gyrraedd Cangen Bryngwyn o gwmni Rheilffyrdd Cul Gogledd Cymru.[5]

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma


Cyfeiriadau

[6]

  1. ↑ Gwynfor Pierce Jones ac Alun John Richards, Cwm Gwyrfai, (Llanrwst, 2004), t.239
  2. ↑ Gwynfor Pierce Jones ac Alun John Richards, Cwm Gwyrfai, (Llanrwst, 2004), tt.218, 239
  3. ↑ Tomos, Dewi Chwareli Dyffryn Nantlle (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007)
  4. ↑ Jean Lindsay, A History of the North Wales Slate Industry’’, (Newton Abbot, 1974), t. 319.
  5. ↑ Jean Lindsay, A History of the North Wales Slate Industry’’, (Newton Abbot, 1974), t. 319.
  6. ↑ Ysgrifennwch droednodyn fan hyn
Wedi dod o "https://cof.canolfanuwchgwyrfai.cymru/index.php?title=Chwarel_y_Fron&oldid=13029"