Erthyglau newydd
Neidio i'r panel llywio
Neidio i'r bar chwilio
30 Mehefin 2025
- 18:2018:20, 30 Mehefin 2025 Wynne Williams (hanes | golygu) [1,648 beit] Cyfaill Eben (sgwrs | cyfraniadau) (Dechrau tudalen newydd gyda "Cerddor ac arweinydd bandiau o bentref Trefor oedd y diweddar '''[Iorwerth] Wynne Williams''' a fu farw 8 Mai 2025 yn 67 oed. Magwyd ef yn ffermdy Ysgubor Wen lle bu'n byw gydol ei oes. Yn 8 oed ymunodd â Seindorf Trefor gan ddatblygu'n gyflym yn gornetydd a thrwmpedydd dawnus ac ymroddgar. Cyn bod yn 16 oed daeth yn Bencampwr Agored Unawdwyr Gogledd Cymru ac yn drwmpedydd yng ngherddorfa Cwmni Opera Pwllheli. Nid oedd mynd i goleg yn apelio ato a d...")
- 18:0418:04, 30 Mehefin 2025 Cors y Wlad (hanes | golygu) [863 beit] Cyfaill Eben (sgwrs | cyfraniadau) (Dechrau tudalen newydd gyda "Fferm yn ardal Capel Uchaf yw '''Cors y Wlad'''. Fel mae'r enw'n awgrymu tir llaith a chorsiog a geir yno ac mae peth o dir y fferm wreiddiol dan blanhigfeydd o goed conifferaidd erbyn hyn. Yno am gyfnod sylweddol yn y 19g y trigai'r cymeriad hynod Owen Owens, a ddaeth yn destun cofiant gan y Parch. Henry Hughes, Bryncir, sef ''Owen Owens, Cors-y-wlad'' (Dolgellau 1898). Roedd Owen Owens yn Gristion o argyhoeddiad ac yn flaenor ond eto roedd ganddo dymer b...")
21 Mai 2025
- 20:3320:33, 21 Mai 2025 Afon Marden (hanes | golygu) [760 beit] Irion (sgwrs | cyfraniadau) (Dechrau tudalen newydd gyda "'''Afon Marden''' yw enw nant fach sydd yn rhedeg trwy bentref Pant-glas. Ni cheir yr enw ar fapiau, ond sonnwyd amdani yn y wasg ym 1878. Adroddwyd y pryd hynny am farwolaeth Edward Jones, Tan-y-dderwen, Bwlch Derwin trwy foddi yn Afon Marden. A barnu oddi wrth y manylion a roddir yn y papur newydd am y ddamwain, mae'n bur sicr mai yn y nant sydd yn rhedeg dan y rheilffordd ychydig i'r de o Orsaf Pant-glas y boddwyd y dy...")
15 Mai 2025
- 19:3719:37, 15 Mai 2025 Bad achub Clynnog (hanes | golygu) [937 beit] Irion (sgwrs | cyfraniadau) (Dechrau tudalen newydd gyda "Penderfynwyd gosod '''bad achub''' yng Nghlynnog Fawr tua 1846. Mae terfynau Harbwr Caernarfon dan y ddeddf yn ymestyn hyd at arfordir plwyf Clynnog Fawr. Penderfynodd Ymddiriedolwyr yr Harbwr osod bad achub yng Nghlynnog yn ogystal ag un yn Llanddwyn, a bwriwyd ati i drefnu cwt ar gyfer y cwch.<ref>''North Wales Chronicle'', 20.10.1846, t.2</ref> Y bwriad oedd ei gael yn barod o fewn mis ond flwyddyn yn ddiweddarach nad oedd y trefniadau wedi eu cwblhau.<r...")
- 16:4416:44, 15 Mai 2025 Humphrey Parry (hanes | golygu) [2,617 beit] Irion (sgwrs | cyfraniadau) (Dechrau tudalen newydd gyda "Ganwyd Humphrey Parry (?1772-1809) yn y Cwm Mawr, Clynnog Fawr. Ar ôl cyfnod yn gweithio i gyfreithiwr, symudodd i Lundain lle bu'n athro cynorthwyol yn ysgol ramadeg y Brewers' Company, Sadler's Wells. Ar ôl i brifathro'r ysgol honno farw ym 1797, agorodd ei ysgol ei hun yn Hackney, sef y Cambridge House Academy. Roedd enw da i'r ysgol ac iddo fo fel athro, a dywedir ei fod yn feistr ar wyth iaith. Ym 1806 fe wariodd £700 ar helaethu'r adeilad. Yr...")