Llanllyfni (trefgordd): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Roedd '''Llanllyfni''' yn enw ar hen drefgordd yn ystod Oes y Tywysogion ac o dan y tywysogion Seisnig a'u dilynodd; ardal llai o lawer oedd y drefgordd n...' |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir 1 olygiad rhyngol gan yr un defnyddiwr) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Roedd '''Llanllyfni''' yn enw ar hen drefgordd yn ystod Oes y Tywysogion ac o dan y tywysogion Seisnig a'u dilynodd; ardal llai o lawer oedd y drefgordd na'r plwyf presennol, ac [[Eglwys Sant Beuno, Clynnog Fawr]] oedd yn derbyn unrhyw ardrethi o'r drefgordd yn hytrach na'r tywysog. Am erthygl ar blwyf a phentref [[Llanllyfni]] yn yr oes fodern, gweler manylion o dan [[Llanllyfni]]. | Roedd '''Llanllyfni''' yn enw ar hen drefgordd yn ystod Oes y Tywysogion ac o dan y tywysogion Seisnig a'u dilynodd; ardal llai o lawer oedd y drefgordd na'r plwyf presennol, ac [[Eglwys Sant Beuno, Clynnog Fawr]] oedd yn derbyn unrhyw ardrethi o'r drefgordd yn hytrach na'r tywysog. Am erthygl ar blwyf a phentref [[Llanllyfni]] yn yr oes fodern, gweler manylion o dan [[Llanllyfni]]. | ||
Oherwydd i elw'r drefgordd fynd at yr eglwys yng Nghlynnog Fawr, nid oes llawer o fanylion ar gael yn [[Stent Uwchgwyrfai 1352]]<ref>Mae'r stent yn cael ei argraffu yng nghyfrol ''Registrum Vulgariter Nuncupatum "The Record of Caernarvon" ê Codice Ms. Harleiano 696.'' (Llundain, 1838), tt.22-7</ref>, sef cofnod o holl ddaliadau tir yn [[Uwchgwyrfai]] ar ganol y 14g., ond eto mae rhai manylion yn ddifyr. Unig ddyletswydd a oedd gan y trigolion tuag at y tywysog o ran gwasanaethau a threthi oedd y ddyletswydd i falu ym melin yr arglwydd, sef [[Melin Eithinog]], a thalu unrhyw daliadau a orchmynwyd gan y Twrn Mawr (llys sirol a sefydlwyd gan y Saeson wedi 1284). | |||
Yn ddiweddarach (efallai ar ôl 1536 gyda diddymiad eglwys golegol [[Clynnog-fawr]]), rhannwyd Llanllyfni yn drefgorddau [[Eithinog (trefgordd)]] a [[Nantlle (trefgordd)]]. | |||
Isod ceir cyfieithiad rhydd o'r ychydig fanylion sydd i'w cael yn y Stent: | |||
'''LLANLLYFNI''' | |||
Delir y drefgordd hon o dan Sant Beuno. Ac mae yn cael ei dal gan Dafydd ap Einion, Dafydd ap Gronw ac eraill sydd yn daeogion i ddynion rhydd Clynnog. Ac nid oes arnynt ardreth bob blwyddyn i’r Arglwydd Dywysog ar wahân i ddyletswydd mynychu Melin Eithinog yr arglwydd. Ac heblaw am dalu eu cyfran o ddirwyon y tyrnau mawr. | |||
==Cyfeiriadau== | |||
{{cyfeiriadau}} | |||
[[Categori:Ffiniau]] | |||
[[Categori:Trefgorddau]] | |||
Golygiad diweddaraf yn ôl 12:26, 15 Ionawr 2021
Roedd Llanllyfni yn enw ar hen drefgordd yn ystod Oes y Tywysogion ac o dan y tywysogion Seisnig a'u dilynodd; ardal llai o lawer oedd y drefgordd na'r plwyf presennol, ac Eglwys Sant Beuno, Clynnog Fawr oedd yn derbyn unrhyw ardrethi o'r drefgordd yn hytrach na'r tywysog. Am erthygl ar blwyf a phentref Llanllyfni yn yr oes fodern, gweler manylion o dan Llanllyfni.
Oherwydd i elw'r drefgordd fynd at yr eglwys yng Nghlynnog Fawr, nid oes llawer o fanylion ar gael yn Stent Uwchgwyrfai 1352[1], sef cofnod o holl ddaliadau tir yn Uwchgwyrfai ar ganol y 14g., ond eto mae rhai manylion yn ddifyr. Unig ddyletswydd a oedd gan y trigolion tuag at y tywysog o ran gwasanaethau a threthi oedd y ddyletswydd i falu ym melin yr arglwydd, sef Melin Eithinog, a thalu unrhyw daliadau a orchmynwyd gan y Twrn Mawr (llys sirol a sefydlwyd gan y Saeson wedi 1284).
Yn ddiweddarach (efallai ar ôl 1536 gyda diddymiad eglwys golegol Clynnog-fawr), rhannwyd Llanllyfni yn drefgorddau Eithinog (trefgordd) a Nantlle (trefgordd).
Isod ceir cyfieithiad rhydd o'r ychydig fanylion sydd i'w cael yn y Stent:
LLANLLYFNI
Delir y drefgordd hon o dan Sant Beuno. Ac mae yn cael ei dal gan Dafydd ap Einion, Dafydd ap Gronw ac eraill sydd yn daeogion i ddynion rhydd Clynnog. Ac nid oes arnynt ardreth bob blwyddyn i’r Arglwydd Dywysog ar wahân i ddyletswydd mynychu Melin Eithinog yr arglwydd. Ac heblaw am dalu eu cyfran o ddirwyon y tyrnau mawr.
Cyfeiriadau
- ↑ Mae'r stent yn cael ei argraffu yng nghyfrol Registrum Vulgariter Nuncupatum "The Record of Caernarvon" ê Codice Ms. Harleiano 696. (Llundain, 1838), tt.22-7