Chwarel South Dorothea

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio

Chwarel lechi un twll oedd Chwarel South Dorothea (SH 494529), a orweddai rhwng Chwarel Coedmadog i'r gorllewin a Chwarel Dorothea i'r dwyrain a'r gogledd. Chwarel lechi oedd Chwarel South Dorothea, neu Cornwall fel y caiff ei galw weithiau, a leolir yn agos iawn i dwll Chwarel Dorothea yn Nhalysarn.

Roedd y chwarel yn weithredol ers 1760 yn ôl Dewi Tomos, ac mae o'n awgrymu efallai mai tynfa gwaith copr Drws-y-coed a ddenodd ddynion o Gernyw i weithio yn y twll yma. Erbyn 1862, roedd 70 o ddynion cyflogedig yno yn cynhyrchu o gwmpas 1,040 tunnell yn flynyddol. Fe'i hailagorwyd tua 1867 gan Gwmni Llechi South Dorothea. Ym 1882, cynhyrchwyd 1040 tunnell o lechi yno, gan 70 o ddynion. Cynyddodd graddfa cynhyrchiant y chwarel erbyn diwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg i 3,000 tunnell yn flynyddol. Ym 1921, prynwyd y chwarel gan gwmni Dorothea a'i chau'n swyddogol ym 1957.[1]

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma



Cyfeiriadau

  1. Dewi Tomos, Chwareli Dyffryn Nantlle (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007), t.76