Meredydd ap Hwlcyn
Roedd Meredydd ap Hwlcyn (neu "Meredydd Llwyd") o Lynllifon (c. 1390 - c.1460) yn fab i Hwlcyn Llwyd a amddiffynnodd Gastell Caernarfon yn erbyn lluoedd Glyndŵr. Fel ei dad, ochrodd Meredydd gyda choron Lloegr, ac erbyn 1413-14, roedd wedi ei benodi'n feili (sef prif swyddog y Goron) yng nghwmwd Uwchgwyrfai. Er bod cyfreithiau yn y 15g. yn erbyn i'r Cymry fod yn berchen ar arfau ac ati, fe laciwyd y rheolau fel y gallai dynion y gallai'r awdurdodau ymddiried ynddynt fod ag arfau heb gosb, a bwrw eu bod yn cynorthwyo'r fyddin Seisnig ar ei hanturiaethau dramor. Ym 1456, yn ystod teyrnasiad Harri VI, derbyniodd Meredydd lythyr amddiffyniad rhag y cosbau hyn, gan fynd gyda llu o ddynion yn ei ddilyn i Ynys Guernsey i warchod yr ynys honno.[1]
Priododd â Gwenhwyfar ferch Llywelyn ab Edmund ap Gruffydd ap Ednyfed ap Gruffydd o linach Lliwarch ap Brân yn ôl yr achresi lled fytholegol. Cawsant nifer o ferched, Annes, Alswn, Angharad, Nest a Catherine, yn ogystal â mab, Robert ap Meredydd, Glynllifon.[2]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma