Sir Gaernarfon (etholaeth)
Am yr holl gyfnod o sefydlu'r drefn o siroedd Cymru'n anfon aelod seneddol i San Steffan ym 1542, hyd 1885, Sir Gaernarfon oedd yr etholaeth a gynhwysai Uwchgwyrfai yn ei gyfanrwydd. Sir Gaernarfon oedd enw'r etholaeth eto rhwng 1918 a 1950. Rhwng 1885 a 1918, Eifion, sef hanner y sir, oedd yr etholaeth. Yn etholaeth 1929,safodd ymgeisydd seneddol cyntaf Plaid Cymru yn yr etholaeth hon, gan ennill 609 pleidlais.
Un aelod a etholwyd gan etholwyr Sir Gaernarfon, heblaw am gyfnod Cromwell yn y 1650au, pan etholwyd dau aelod dros yr etholaeth.
Aelodau seneddol 1542–1885
Blwyddyn ethol | Aelod | Plaid |
---|---|---|
1542 | ?John "Wynn" ap Maredudd | |
1545 | John Puleston | |
1547 | John Puleston, marw 1552 ac etholwyd John Wynn ap Maredudd yn ei le | |
1553 (Mawrth) | John Wynn ap Hugh | |
1553 (Hydref) | Morris Wynn | |
1554 (Ebrill) | Morris Wynn | |
1554 (Tachwedd) | David Lloyd ap Thomas | |
1555 | Sir Rhys Gruffydd | |
1558 | William Wynn Williams | |
1558–1559 | Robert Pugh | |
1563 (Ionawr) | Morris Wynn | |
1571 | John Wynn ap Hugh | |
1572 (Ebrill) | John Gwynne marw 1574 ac etholwyd William Thomas yn ei le | |
1584 | William Thomas marw 1586 | |
1586 | Syr John Wynn | |
1588 (Hydref) | Hugh Gwyn Bodvel | |
1593 | William Maurice | |
1597 (Hydref) | William Griffith | |
1601 (Medi) | William Jones | |
1604 | Syr William Maurice | |
1614 | Syr Richard Wynn | |
1621 | John Griffith | |
1624 | Thomas Glynn | |
1625 | Thomas Glynn | |
1626 | John Griffith | |
1628 | John Griffith | |
1640 (Ebrill) | Thomas Glynn | |
1640 (Tachwedd) | John Griffith (Cefnamwlch) a gafodd ei ddatgymwyso o'r Senedd, 1642 | |
1647 | Syr Richard Wynn | |
1653 (Senedd Barebones) | Neb wedi ei ethol | |
1654 (dau aelod) | Syr John Glynn + Thomas Madryn | |
1656 (dau aelod) | Syr John Glynn , wedyn Henry Lawrence (Llywydd y Cyngor); + Syr Robert Williams | |
1659 | Sir William Glynn | |
1660 | Syr John Glynn | |
1661 | Syr Richard Wynn | |
1675 | Robert Bulkeley, (2il Is-iarll Bulkeley wedyn) | |
1679 | Thomas Bulkeley | |
1689 | Syr William Williams | |
1697 | Thomas Bulkeley | |
1705 | [Syr John Wynn | |
1713 | William Griffith | |
1715 | John Griffith | |
1740 | Syr John Wynn | |
1741 | William Bodvell | |
1754 | Syr John Wynn | |
1761 | Syr Thomas Wynn, Arglwydd 1af Newborough | |
1774 | Thomas Assheton Smith I | |
1780 | John Parry | |
1790 | Syr Robert Williams | Whig |
1826 | Thomas John Wynn, 2il Arglwydd Newborough | Amhleidiol |
1830 | Charles Griffith-Wynne | Tori |
1832 | Thomas Assheton Smith II | Tori |
1834 | Thomas Assheton Smith II | Ceidwadwr |
1837 | John Ormsby-Gore, (Arglwydd 1af Harlech wedyn) | Ceidwadwr |
1841 | Edward Douglas-Pennant, (Arglwydd 1af Penrhyn wedyn) | Ceidwadwr |
1866 | George Douglas-Pennant, (2il Arglwydd Penrhyn wedyn) | Ceidwadwr |
1868 | Syr Love Jones-Parry | Rhyddfrydwr |
1874 | Yr Anrh. George Douglas-Pennant, (2il Baron Penrhyn wedyn) | Ceidwadwr |
1880 (Ebrill) | Watkin Williams | Rhyddfrydwr |
1880 (Rhagfyr) | William Rathbone | Rhyddfrydwr |
1885 | Etholiad Cyffredinol: Diddymwyd yr etholaeth | |
1918 | Etholiad Cyffredinol:Ailsefydlwyd yr etholaeth | |
1918 | Charles Edward Breese | Rhyddfrydwr Cynghreiriol |
1922 | Robert Jones | Llafur |
1923 | Goronwy Owen | Rhyddfrydwr |
1945 | Goronwy Roberts | Llafur |
1950 | Etholiad Cyffredinol: Diddymwyd yr etholaeth am yr ail dro |