Chwarel Fronheulog
Chwarel lechi bychan oedd Fronheulog, (neu Fronlog fel y sillefir weithiau) ger Tan'rallt.(SH 489519).
Twll cymarol fychan oedd y man yma, a chredir iddi ddyddio o'r 1840au. Ar ol cyfnod segur, fe'i hailagorwyd ym 1866 gan William Turner a'i gwmni, a 7 mlynedd yn ddiweddarach roedd 12 o ddynion yn gwithio yno. Ar ei chyfnod prysuraf, ffurfiwyd cwmni newydd, Cwmni Cyfyngedig Chwarel Llechi Fronheulog Newydd gan gynhyrchu 1,642 tunnell o lechi a chyflogi 98 o weithwyr ym 1882. Wedi hynny, tueddwyd i alw'r chwarel yn chwarel Fronheulog Newyd neu Fronlog Newydd, ac arferai hefyd sillafu enw'r chwarel efo'r llythyren 'V'. Arferai yrru'r llechi at y cwsmeriaid ar hyd tramffordd, sef Rheilffordd Chwareli Llechi Sir Gaernarfon a gysylltodd â changen Nantlle ger Pant Du.[1]
Fel nifer o chwareli eraill Dyffryn Nantlle, roedd rhaid ei chau yn yr ugeinfed ganrif oherwydd y diffyg mewn galw am lechi. Fe'i chaewyd erbyn 1914, ond roedd criw bychan yn cloddio yno o'r 1950au ymlaen ar gyfer llechi gwyrdd i greu teils a phafin crazy paving.[2]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma