Melinau Afon Gwyrfai
Yr oedd Melinau Afon Gwyrfai yn nodwedd ar Afon Gwyrfai yn y dyddiau a fu, ac yn defnyddio grym y dŵr i droi'r peiriannau.
Yn cychwyn o darddiad yr afon yn Rhyd-ddu, ceid y melinau canlynol:
- Melin Rhyd-ddu, melin wlân
- Melin Nant, ger Cerrig-y-Rhyd
- Pandy Hafod-y-wern
- Melin Cae Mawr, melin ŷd
- Melin Wyrfai, melin ŷd
- Melin Bodellog (neu Melin-y-Groes), a adweinid yn lleol.,fel Melin y Bont Newydd yn y 17g.
- Ffatri wlân Bontnewydd
- Melin y Bont-faen, melin ŷd
Gweler tudalenni ar wahân am fanylion pob melin, trwy glicio ar yr enw yn y rhestr uchod. Rhestrir holl felinau oedd ar ddwy lan yr afon, er bod glan ddwyreiniol yng nghwmwd Isgwyrfai.