Cromlech Bachwen
Lleolir siambr gladdu Bachwen ar un o gaeau fferm Bachwen ar gyrion Clynnog Fawr, yng Nghwmwd Uwchgwyrfai. Credir ei bod yn dyddio o’r cyfnod neolithig, sef tua 4,000 o flynyddoedd yn ôl ac mae’n heneb sy’n nodweddiadol o seremonïau claddu'r cyfnod. Mae mewn cyflwr arbennig o dda, gyda rheiliau haearn o'i hamgylch i'w gwarchod. Mae nifer dda o ymwelwyr yn dod i'w gweld ar hyd y llwybr cyhoeddus o'r pentref ac mae'r gromlech hon yn haeddu sylw arbennig oherwydd y 110 o bantiau bychain (a elwir yn cup-marks yn Saesneg) a dwy rigol fas sydd wedi eu torri ar ben uchaf y capfaen. Cyfeirnod grid y gromlech yw SH40774948.