Capel Bwlchderwin (MC)
Roedd Capel Bwlchderwin yn gapel a oedd yn eiddo i'r Methodistiaid Calfinaidd. Fe wasanaethai'r gymuned wasgaredig yng nghylch Bwlchderwin. Er mai yn Uwchgwyrfai ydoedd, roedd y capel yn rhan o Henaduriaeth Llŷn ac Eifionydd, fel Capel Libanus (MC), Pant-glas.
Fe'i sefydlwyd yn hanner cyntaf y 19g, ac yn yr Adroddiad ar Addysg yng Nghymru (1847), nodir fod ysgol Sul yn cael ei chynnal yno, gyda 26 o ddisgyblion dan 15 oed a 25 o oedolion yn ei mynychu.[1]
Yn ogystal ag ysgol Sul, bu'r capel yn cynnal Cymdeithas Ddiwylliadol Glannau Dwyfach, gyda Chylchwyl Lenyddol a Cherddorol flynyddol rhwng, o leiaf, 1894 a 1962.[2]
Pan gaewyd y capel rywbryd ar ôl 1982, fe drosglwyddwyd y cofnodion i'r Archifdy yng Nghaernarfon, ac er nad ydynt yn adlewyrchu blynyddoedd cynnar yr achos, maent yn llawn o fanylion o'r 1880au ymlaen.
Mae'r capel yn dal i sefyll, er iddo gael ei gau tua throad y ganrif. Mae'r tŷ capel bellach yn fwythyn haf.
Cyfeiriadau
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma