Cwm (trefgordd): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Rhoddwyd trefgordd '''Cwm''' yn ardal mynyddoedd [[Gurn Ddu]] a [[Bwlch Mawr]] i fynaich Sistersaidd Aberconwy gan Llywelyn ab Iorwerth yn y 13g. Roedd y mynaich hyn hefyd yn berchen ar lluest neu ffermdir [[Rhedynog Felen]] yn nhrefgordd [[Dinlle]]. Parhaodd yr ardal ym meddiant y Sistersiaid hyd nes i'r mynachlogydd gael eu diddymu yn y 1530au. | Rhoddwyd trefgordd '''Cwm''' yn ardal mynyddoedd [[Gurn Ddu]] a [[Bwlch Mawr]] i fynaich Sistersaidd Aberconwy gan Llywelyn ab Iorwerth yn y 13g. Roedd y mynaich hyn hefyd yn berchen ar lluest neu ffermdir [[Rhedynog Felen]] yn nhrefgordd [[Dinlle]]. Parhaodd yr ardal ym meddiant y Sistersiaid hyd nes i'r mynachlogydd gael eu diddymu yn y 1530au. | ||
Saif ffermdy Cwm heddiw ar ochr y ffordd uchaf ar hyd llethr ddwyreiniol Bwlch Mawr, nid nepell o [[Hengwm]] a [[Mynachdy Gwyn]], ond yr oedd ffiniau'r hen drefgordd yn fwy helaeth o lawer. Mae'n bosibl iawn fod [[Clawdd Seri]], hen glawdd ffin sy'n rhedeg dros ardal o'r mynydd a elwir yn [[Clipiau]] yn ffin tiroedd yr abaty. Yn ôl Dr Colin Gresham, a gyhoeddod fap o'r ffiniau, mae'r ffin yn rhedeg | Saif ffermdy Cwm heddiw ar ochr y ffordd uchaf ar hyd llethr ddwyreiniol Bwlch Mawr, nid nepell o [[Hengwm]] a [[Mynachdy Gwyn]], ond yr oedd ffiniau'r hen drefgordd yn fwy helaeth o lawer. Mae'n bosibl iawn fod [[Clawdd Seri]], hen glawdd ffin sy'n rhedeg dros ardal o'r mynydd a elwir yn [[Clipiau]] yn ffin tiroedd yr abaty. Yn ôl Dr Colin Gresham, a gyhoeddod fap o'r ffiniau, mae'r ffin yn rhedeg o aber dwy nant fechan i'r gorllewin o'r Felog neu [[Gyfelog]] ac ymlaen i'r gorllewin ychydig i'r gogledd o Hengwm, i fyny llethr [[Mynydd Bwlch Mawr]] nes gyrraedd [[Clawdd Seri]]. Ar hyd hwnnw, sydd yn troi i gyfeiriad y de. Ymlaen wedyn i lawr Sychnant rhwng [[Moel Bronmiod a [[Pen-y-gaer|Phen-y-gaer]], ac i lawr [[Cwm Ceiliog]]. Rhywle rhwng ffermydd presennol Cwm Ceiliog ac Ynys Goch, cyrddai â arweiniai sarn | ||
Mae cryn nifer o olion o amaethu a thai fferm cyfnod y Canol Oesoedd hwyr i'w gweld, yn arbennig ar lethrau dwyreiniol [[Bwlch Mawr]] a llethrau [[Moel Bronmiod]].<ref>David M. Brown a Stephen Hughes, (gol.), ''The Archaeology of the Welsh Uplands'' (Aberystwyth, 2003), t.77 (Katherine Geary, ''Moel Bronymiod'') </ref> | Mae cryn nifer o olion o amaethu a thai fferm cyfnod y Canol Oesoedd hwyr i'w gweld, yn arbennig ar lethrau dwyreiniol [[Bwlch Mawr]] a llethrau [[Moel Bronmiod]].<ref>David M. Brown a Stephen Hughes, (gol.), ''The Archaeology of the Welsh Uplands'' (Aberystwyth, 2003), t.77 (Katherine Geary, ''Moel Bronymiod'') </ref> | ||
Fersiwn yn ôl 11:45, 28 Rhagfyr 2019
Rhoddwyd trefgordd Cwm yn ardal mynyddoedd Gurn Ddu a Bwlch Mawr i fynaich Sistersaidd Aberconwy gan Llywelyn ab Iorwerth yn y 13g. Roedd y mynaich hyn hefyd yn berchen ar lluest neu ffermdir Rhedynog Felen yn nhrefgordd Dinlle. Parhaodd yr ardal ym meddiant y Sistersiaid hyd nes i'r mynachlogydd gael eu diddymu yn y 1530au.
Saif ffermdy Cwm heddiw ar ochr y ffordd uchaf ar hyd llethr ddwyreiniol Bwlch Mawr, nid nepell o Hengwm a Mynachdy Gwyn, ond yr oedd ffiniau'r hen drefgordd yn fwy helaeth o lawer. Mae'n bosibl iawn fod Clawdd Seri, hen glawdd ffin sy'n rhedeg dros ardal o'r mynydd a elwir yn Clipiau yn ffin tiroedd yr abaty. Yn ôl Dr Colin Gresham, a gyhoeddod fap o'r ffiniau, mae'r ffin yn rhedeg o aber dwy nant fechan i'r gorllewin o'r Felog neu Gyfelog ac ymlaen i'r gorllewin ychydig i'r gogledd o Hengwm, i fyny llethr Mynydd Bwlch Mawr nes gyrraedd Clawdd Seri. Ar hyd hwnnw, sydd yn troi i gyfeiriad y de. Ymlaen wedyn i lawr Sychnant rhwng [[Moel Bronmiod a Phen-y-gaer, ac i lawr Cwm Ceiliog. Rhywle rhwng ffermydd presennol Cwm Ceiliog ac Ynys Goch, cyrddai â arweiniai sarn
Mae cryn nifer o olion o amaethu a thai fferm cyfnod y Canol Oesoedd hwyr i'w gweld, yn arbennig ar lethrau dwyreiniol Bwlch Mawr a llethrau Moel Bronmiod.[1]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
- ↑ David M. Brown a Stephen Hughes, (gol.), The Archaeology of the Welsh Uplands (Aberystwyth, 2003), t.77 (Katherine Geary, Moel Bronymiod)