Dyffryn Nantlle: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Dyffryn Nantlle 1971.jpg|bawd|400px|de|Pen ucha'r dyffryn o Nantlle, 1970]] | [[Delwedd:Dyffryn Nantlle 1971.jpg|bawd|400px|de|Pen ucha'r dyffryn o Nantlle, 1970]] | ||
'''Dyffryn Nantlle''' yw prif ddyffryn [[Uwchgwyrfai]]. Mewn gwirionedd dyffryn yr [[Afon Llyfnwy]] ydyw, yn rhedeg o [[Drws-y-coed|Ddrws-y-coed]] yn y dwyrain hyd aber yr Afon Llyfnwy ym [[Pontlyfni|Mhontlyfni]]. Mae rhan helaethaf o lawer o'r dyffryn o fewn ffiniau plwyf [[Llanllyfni]], er i rai o'r | '''Dyffryn Nantlle''' yw prif ddyffryn [[Uwchgwyrfai]]. Mewn gwirionedd dyffryn yr [[Afon Llyfnwy]] ydyw, yn rhedeg o [[Drws-y-coed|Ddrws-y-coed]] yn y dwyrain hyd aber yr Afon Llyfnwy ym [[Pontlyfni|Mhontlyfni]]. Mae rhan helaethaf o lawer o'r dyffryn o fewn ffiniau plwyf [[Llanllyfni]], er i rai o'r mân afonydd sy'n bwydo Afon Llyfnwy'n llifo trwy rhan ogleddol plwyf [[Clynnog Fawr]], a hyd ail hanner yr 20g, roedd glannau gogleddol Afon Llyfnwy o [[Tal-y-sarn|Dal-y-sarn]] hyd pen ucha'r dyffryn ym mhlwyf [[Llandwrog]]. | ||
Weithiau defnyddir y term "Dyffryn Nantlle" i gynnwys pentrefi megis [[Llandwrog]], [[Rhostryfan]], [[Rhosgadfan]] a [[Carmel|Charmel]] ymysg pentrefi'r dyffryn, ond mewn gwirionedd, pentrefi sydd â'u nentydd yn llifo i'r môr ger [[Y Foryd]], ac felly mewn system arall o | Weithiau defnyddir y term "Dyffryn Nantlle" i gynnwys pentrefi megis [[Llandwrog]], [[Rhostryfan]], [[Rhosgadfan]] a [[Carmel|Charmel]] ymysg pentrefi'r dyffryn, ond mewn gwirionedd, pentrefi yw'r rhain sydd â'u nentydd yn llifo i'r môr ger [[Y Foryd]], ac felly mewn system arall o fân ddyffrynnoedd y maent yn sefyll mewn gwirionedd. | ||
Heb os, prif bentref y dyffryn erbyn heddiw yw [[Pen-y-groes]] er nad oedd y fan honno'n bodoli cyn canol y 19g. Hen ganolfan y dyffryn oedd pentref Llanllyfni, lle cynhelid ffeiriau a dyna oedd unig eglwys yn y dyffryn ei hun. | |||
Bu llawer o chwareli yn y dyffryn, yn cynnwys [[Chwarel Dorothea]], [[Chwarel Pen-yr-orsedd]] a nifer helaeth o rai llai. Bu cloddio sylweddol am gopr hefyd yn Nhrws-y-coed. | Bu llawer o chwareli yn y dyffryn, yn cynnwys [[Chwarel Dorothea]], [[Chwarel Pen-yr-orsedd]] a nifer helaeth o rai llai. Bu cloddio sylweddol am gopr hefyd yn Nhrws-y-coed. | ||
Rhed y ffordd B4418 trwy'r dyffryn ac i [[Rhyd-ddu|Ryd-ddu]]; bu hon ar un adeg yn ffordd dyrpeg. | Rhed y ffordd B4418 trwy'r dyffryn ac ymlaen i [[Rhyd-ddu|Ryd-ddu]]; bu hon ar un adeg yn ffordd dyrpeg. | ||
{{eginyn}} | {{eginyn}} | ||
Fersiwn yn ôl 15:21, 1 Medi 2020
Dyffryn Nantlle yw prif ddyffryn Uwchgwyrfai. Mewn gwirionedd dyffryn yr Afon Llyfnwy ydyw, yn rhedeg o Ddrws-y-coed yn y dwyrain hyd aber yr Afon Llyfnwy ym Mhontlyfni. Mae rhan helaethaf o lawer o'r dyffryn o fewn ffiniau plwyf Llanllyfni, er i rai o'r mân afonydd sy'n bwydo Afon Llyfnwy'n llifo trwy rhan ogleddol plwyf Clynnog Fawr, a hyd ail hanner yr 20g, roedd glannau gogleddol Afon Llyfnwy o Dal-y-sarn hyd pen ucha'r dyffryn ym mhlwyf Llandwrog.
Weithiau defnyddir y term "Dyffryn Nantlle" i gynnwys pentrefi megis Llandwrog, Rhostryfan, Rhosgadfan a Charmel ymysg pentrefi'r dyffryn, ond mewn gwirionedd, pentrefi yw'r rhain sydd â'u nentydd yn llifo i'r môr ger Y Foryd, ac felly mewn system arall o fân ddyffrynnoedd y maent yn sefyll mewn gwirionedd.
Heb os, prif bentref y dyffryn erbyn heddiw yw Pen-y-groes er nad oedd y fan honno'n bodoli cyn canol y 19g. Hen ganolfan y dyffryn oedd pentref Llanllyfni, lle cynhelid ffeiriau a dyna oedd unig eglwys yn y dyffryn ei hun.
Bu llawer o chwareli yn y dyffryn, yn cynnwys Chwarel Dorothea, Chwarel Pen-yr-orsedd a nifer helaeth o rai llai. Bu cloddio sylweddol am gopr hefyd yn Nhrws-y-coed.
Rhed y ffordd B4418 trwy'r dyffryn ac ymlaen i Ryd-ddu; bu hon ar un adeg yn ffordd dyrpeg.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma