Ffynhonnau Uwchgwyrfai: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 6: | Llinell 6: | ||
Dyma restr o rai o ffynhonnau'r cwmwd sydd ahanes neilltuol yn perthyn iddynt<ref>Francis Jones, ''The Holy Wells of Wales'', (Caerdydd, 1954), ''passim'', a chyfeiriadau unigol a/neu wybodaeth bersonol</ref>: | Dyma restr o rai o ffynhonnau'r cwmwd sydd ahanes neilltuol yn perthyn iddynt<ref>Francis Jones, ''The Holy Wells of Wales'', (Caerdydd, 1954), ''passim'', a chyfeiriadau unigol a/neu wybodaeth bersonol</ref>: | ||
''Plwyf [[Clynnog Fawr]]'' | === ''Plwyf [[Clynnog Fawr]]'' === | ||
[[Ffynnon Beuno]] | [[Ffynnon Beuno]] | ||
| Llinell 14: | Llinell 14: | ||
[[Ffynnon Nantcall]] | [[Ffynnon Nantcall]] | ||
''Plwyf [[Llanaelhaearn]]'' | === ''Plwyf [[Llanaelhaearn]]'' === | ||
[[Ffynnon Aelhaearn]] | [[Ffynnon Aelhaearn]] | ||
''Plwyf [[Llandwrog]]'' | === ''Plwyf [[Llandwrog]]'' === | ||
[[Ffynnon Wen]] | [[Ffynnon Wen]] | ||
''Plwyf [[Llanllyfni]]'' | === ''Plwyf [[Llanllyfni]]'' === | ||
[[Ffynnon Rhedyw]] | [[Ffynnon Rhedyw]] | ||
''Plwyf [[Llanwnda]]'' | === ''Plwyf [[Llanwnda]]'' === | ||
[[Ffynnon Armon]] | [[Ffynnon Armon]] | ||
Fersiwn yn ôl 11:48, 26 Mawrth 2018
Mae nifer o ffynhonnau Uwchgwyrfai â hanes sy'n mynd yn ôl gannoedd os nad miloedd o flynyddoedd. Mae gan rai enwau, ac mae rhai yn meddu ar rinweddau gwirioneddol neu honedig. Rhai o'r rhain yw'r ffynhonnau sanctaidd a gysylltir yn aml â saint oes cynnar yr Eglwys Celtaidd. Rhestrir rhai hynod isod, a cheir erthyglau unigol am rai ohonynt.
Cyn dyddiau pibellau dŵr, roedd gan bob fferm a'r rhan fwyaf o dai ffynnon, naill ai un a fyrlymodd o'r graig gerllaw neu un wedi tyllu i lawr nes gyrraedd lefel y dWr yn y ddaear. Yn y man pibellwyd rhai gan greu ffynnon gymunedol yng nghanol pentref (megis yn Llandwrog, neu ddarparu cyflenwad i nifer o dyddynod a ffermydd y fro (megis yn achos Ffynnon Wen ger y Bryngwyn.
Ffynhonnau Uwchgwyrfai
Dyma restr o rai o ffynhonnau'r cwmwd sydd ahanes neilltuol yn perthyn iddynt[1]:
Plwyf Clynnog Fawr
Plwyf Llanaelhaearn
Plwyf Llandwrog
Plwyf Llanllyfni
Plwyf Llanwnda
Cyfeiriadau
- ↑ Francis Jones, The Holy Wells of Wales, (Caerdydd, 1954), passim, a chyfeiriadau unigol a/neu wybodaeth bersonol