Parc Cenedlaethol Eryri: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
BDim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir y 2 olygiad yn y canol gan ddefnyddiwr arall) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Fe ffurfiwyd '''Parc Cenedlaethol Eryri''' ym 1951 | Fe ffurfiwyd '''Parc Cenedlaethol Eryri''' ym 1951 a hwn yw’r parc cenedlaethol mwyaf yng Nghymru, yn cwmpasu 823 milltir sgwâr neu 2,176Km sgwâr. Mae Parc Cenedlaethol Eryri y pedwerydd mwyaf ym Mhrydain ar ôl y Cairngorms, Dyffrynnoedd Swydd Efrog ac Ardal y Llynnoedd. Ym 1951 pan ffurfiwyd y Parc, roedd y diwydiant llechi'n dal i frwydro ymlaen er gwaethaf y cau a'r ailgyfeirio a fu yn ystod yr Ail Ryfel Byd, ac ar ôl colli llawer o'r gweithwyr yn y Rhyfel. Am y rheswm hwnnw, mae'n debyg, er bod y Parc yn uned o lethrau mwyaf gogleddol Eryri ei hun hyd at ddyffryn Dyfi yn y de, fe adawyd yr ardaloedd chwarelyddol mwyaf y tu allan i ffiniau'r Parc. Dyna'r rheswm, mae'n debyg, pam fod cyn lleied o [[Uwchgwyrfai]] yn y Parc - sef dim ond y rhan honno o'r cwmwd ar ochr orllewinol [[Dyffryn Gwyrfai]] o [[Pont Cyrnant|Bont Cyrnant]] yn y Waunfawr hyd at bentref [[Rhyd-ddu]] ac i lawr rhan uchaf [[Dyffryn Nantlle]] hyd at ben uchaf pentref [[Nantlle]] ei hun ac o'r fan honno mewn llinell syth ar draws [[Cors y Llyn]] at Gwmbran, ger [[Pant-glas]]. O'r fan honno, mae'r ffin yn dilyn y ffordd gefn nes gyrraedd Tafarn-faig ar y ffin ag Eifionydd, gan adael dim ond chwareli wedi hen gau a rhai bychain o fewn y ffiniau. | ||
Mae'r Parc Cenedlaethol yn ymdebygu i awdurdod lleol, gan fod ganddo bwerau ym meysydd cynllunio, datblygu economaidd, llwybrau a hamdden. Mae corff yr awdurdod yn anetholedig - mae'r aelodau'n cael eu penodi'n rhannol gan Lywodaeth Cymru ac yn rhannol gan yr awdurdodau lleol o fewn ei ffiniau, sydd yn pennu rhai o'u cynghorwyr etholedig i eistedd ar fwrdd yr Awdurdod. | Mae'r Parc Cenedlaethol yn ymdebygu i awdurdod lleol, gan fod ganddo bwerau ym meysydd cynllunio, datblygu economaidd, llwybrau a hamdden. Mae corff yr awdurdod yn anetholedig - mae'r aelodau'n cael eu penodi'n rhannol gan Lywodaeth Cymru ac yn rhannol gan yr awdurdodau lleol o fewn ei ffiniau, sydd yn pennu rhai o'u cynghorwyr etholedig i eistedd ar fwrdd yr Awdurdod. | ||
Gresyn, ar un wedd, na ddarparwyd yr un diogelwch i gefn gwlad gweddill Uwchgwyrfai megis mynyddoedd [[Gurn Ddu]] a [[Bwlch Mawr]] a'r [[Yr Eifl|Eifl]], er bod [[Ardal Harddwch | Gresyn, ar un wedd, na ddarparwyd yr un diogelwch i gefn gwlad gweddill Uwchgwyrfai megis mynyddoedd [[Gurn Ddu]] a [[Bwlch Mawr]] a'r [[Yr Eifl|Eifl]], er bod [[Ardal Harddwch Naturiol Eithriadol Llŷn]] yn gwarchod peth o'r tir erbyn hyn. | ||
{{eginyn}} | {{eginyn}} | ||
Golygiad diweddaraf yn ôl 14:17, 30 Mawrth 2022
Fe ffurfiwyd Parc Cenedlaethol Eryri ym 1951 a hwn yw’r parc cenedlaethol mwyaf yng Nghymru, yn cwmpasu 823 milltir sgwâr neu 2,176Km sgwâr. Mae Parc Cenedlaethol Eryri y pedwerydd mwyaf ym Mhrydain ar ôl y Cairngorms, Dyffrynnoedd Swydd Efrog ac Ardal y Llynnoedd. Ym 1951 pan ffurfiwyd y Parc, roedd y diwydiant llechi'n dal i frwydro ymlaen er gwaethaf y cau a'r ailgyfeirio a fu yn ystod yr Ail Ryfel Byd, ac ar ôl colli llawer o'r gweithwyr yn y Rhyfel. Am y rheswm hwnnw, mae'n debyg, er bod y Parc yn uned o lethrau mwyaf gogleddol Eryri ei hun hyd at ddyffryn Dyfi yn y de, fe adawyd yr ardaloedd chwarelyddol mwyaf y tu allan i ffiniau'r Parc. Dyna'r rheswm, mae'n debyg, pam fod cyn lleied o Uwchgwyrfai yn y Parc - sef dim ond y rhan honno o'r cwmwd ar ochr orllewinol Dyffryn Gwyrfai o Bont Cyrnant yn y Waunfawr hyd at bentref Rhyd-ddu ac i lawr rhan uchaf Dyffryn Nantlle hyd at ben uchaf pentref Nantlle ei hun ac o'r fan honno mewn llinell syth ar draws Cors y Llyn at Gwmbran, ger Pant-glas. O'r fan honno, mae'r ffin yn dilyn y ffordd gefn nes gyrraedd Tafarn-faig ar y ffin ag Eifionydd, gan adael dim ond chwareli wedi hen gau a rhai bychain o fewn y ffiniau.
Mae'r Parc Cenedlaethol yn ymdebygu i awdurdod lleol, gan fod ganddo bwerau ym meysydd cynllunio, datblygu economaidd, llwybrau a hamdden. Mae corff yr awdurdod yn anetholedig - mae'r aelodau'n cael eu penodi'n rhannol gan Lywodaeth Cymru ac yn rhannol gan yr awdurdodau lleol o fewn ei ffiniau, sydd yn pennu rhai o'u cynghorwyr etholedig i eistedd ar fwrdd yr Awdurdod.
Gresyn, ar un wedd, na ddarparwyd yr un diogelwch i gefn gwlad gweddill Uwchgwyrfai megis mynyddoedd Gurn Ddu a Bwlch Mawr a'r Eifl, er bod Ardal Harddwch Naturiol Eithriadol Llŷn yn gwarchod peth o'r tir erbyn hyn.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma