Plas Newydd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir y golygiad yn y canol gan ddefnyddiwr arall) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Mae '''Plas Newydd''' ym mhlwyf [[Llandwrog]] yn sefyll y tu fewn i [[Wal Glynllifon]] ers i honno gael ei chodi tua 1840. | Mae '''Plas Newydd''' ym mhlwyf [[Llandwrog]] yn sefyll y tu fewn i [[Wal Glynllifon]] ers i honno gael ei chodi tua 1840. Fe'i hadeiladwyd tua 1632 gan Thomas Glyn (gellir gweld carreg uwchben lle tân yn y tŷ gyda ‘TG 1632’ wedi’i naddu arni), ar ôl i’r teulu symud yno o Blas Nantlle (Baladeulyn).<ref>Gwefan Coflein [http://www.coflein.gov.uk/cy/site/16756/details/plas-newydd-glynllifon-park ]; Adroddiad o brosiect denrogronoleg 'Dyddio Hen Dai Cymreig' Ty Mawr, Nantlle [http://discoveringoldwelshhouses.co.uk/library/Hhistory/cae%20014_HH_17_Ty-Mawr-Nanttle.pdf ]</ref> Mae’n adeilad rhestredig hardd iawn, gyda llawer o’r nodweddion o'r 17eg ganrif i’w gweld hyd heddiw. | ||
Roedd y teulu'n perthyn i [[Teulu Glynn (Glynllifon)|Glynniaid Glynllifon]] ond | Roedd y teulu'n perthyn i [[Teulu Glynn (Glynllifon)|Glynniaid Glynllifon]] ond nid oeddent yn cyd-fynd â hwy ar rai materion: er enghraifft, ceid cefnogwyr y Senedd yng Nglynllifon, ond cefnogwyr pybyr i Frenin Lloegr yn trigo ym Mhlas Newydd, yn ystod Rhyfel y Pleidiau Seisnig (sef''Y Rhyfel Cartref''), 1642-8 a chyfnod y Gymanwlad, 1649-60. Cangen o deulu'r Glynniaid oedd [[Teulu Plas Newydd (Glynllifon)|teulu Plas Newydd]] a symudodd o'u cartref cyntaf yn [[Nantlle]]. Bu farw'r etifedd olaf cyn diwedd yr 17g.<ref>Griffith, J. E. ''The Pedigrees of Caernarvonshire and Anglesey Families'' (Llundain, 1914)</ref> | ||
Yn fwy diweddar, ar ôl chwalfa'r rhan fwyaf o [[Ystad Glynllifon]] trwy werthiannau yn ystod ail hanner | Yn fwy diweddar, ar ôl chwalfa'r rhan fwyaf o [[Ystad Glynllifon]] trwy werthiannau yn ystod ail hanner yr 20g, bu'r plas yn ei dro'n gartref i deulu a gadwai adar ysglyfaethus yn rhan o'r adeilad wrth iddynt redeg parc anifeiliaid gwylltion; ac yn gartref i Dr Dai Roberts, meddyg wedi ymddeol, o Nefyn yn wreiddiol, a'i wraig Dr Sheila Roberts, arbenigwraig ar erddi Glynllifon. Mae'n parhau'n dŷ preifat heb fynediad cyhoeddus ato.<ref>Gwybodaeth bersonol</ref> | ||
{{eginyn}} | {{eginyn}} | ||
Golygiad diweddaraf yn ôl 15:52, 23 Chwefror 2021
Mae Plas Newydd ym mhlwyf Llandwrog yn sefyll y tu fewn i Wal Glynllifon ers i honno gael ei chodi tua 1840. Fe'i hadeiladwyd tua 1632 gan Thomas Glyn (gellir gweld carreg uwchben lle tân yn y tŷ gyda ‘TG 1632’ wedi’i naddu arni), ar ôl i’r teulu symud yno o Blas Nantlle (Baladeulyn).[1] Mae’n adeilad rhestredig hardd iawn, gyda llawer o’r nodweddion o'r 17eg ganrif i’w gweld hyd heddiw.
Roedd y teulu'n perthyn i Glynniaid Glynllifon ond nid oeddent yn cyd-fynd â hwy ar rai materion: er enghraifft, ceid cefnogwyr y Senedd yng Nglynllifon, ond cefnogwyr pybyr i Frenin Lloegr yn trigo ym Mhlas Newydd, yn ystod Rhyfel y Pleidiau Seisnig (sefY Rhyfel Cartref), 1642-8 a chyfnod y Gymanwlad, 1649-60. Cangen o deulu'r Glynniaid oedd teulu Plas Newydd a symudodd o'u cartref cyntaf yn Nantlle. Bu farw'r etifedd olaf cyn diwedd yr 17g.[2]
Yn fwy diweddar, ar ôl chwalfa'r rhan fwyaf o Ystad Glynllifon trwy werthiannau yn ystod ail hanner yr 20g, bu'r plas yn ei dro'n gartref i deulu a gadwai adar ysglyfaethus yn rhan o'r adeilad wrth iddynt redeg parc anifeiliaid gwylltion; ac yn gartref i Dr Dai Roberts, meddyg wedi ymddeol, o Nefyn yn wreiddiol, a'i wraig Dr Sheila Roberts, arbenigwraig ar erddi Glynllifon. Mae'n parhau'n dŷ preifat heb fynediad cyhoeddus ato.[3]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma