Richard Roberts
Ganwyd Richard Roberts (1847-1909), adeiladydd a phensaer, ym Maes Neuadd, Nebo.
Mae Cyfrifiad 1851 yn ei gofnodi fel y seithfed o wyth plentyn Richard Roberts (g.1809), chwarelwr, a'i wraig Gwen, ill dau o blwyf Llanllyfni. Erbyn hynny, roedd y teulu wedi symud i Danyffordd, Nebo.[1] Erbyn 1870 roedd o wedi cychwyn ar ei yrfa fel adeiladydd, trwy godi tai Bryn Llyfnwy yn Nebo, ac ym 1898 adeiladodd y tai ar sgwar y pentref. Wrth i'w enw fel adeiladydd gynyddu, cafodd fwy o gontractau sylweddol, gan gynnwys codi llawer o dai yn wynebu'r traeth yn Llandudno. Wedi hynny, ymfudodd i America, gan ymsefydlu yn Utica, talaith Efrog Newydd, lle'r oedd llawer o Gymry wedi gwneud eu cartref. Dyluniodd ysbyty newydd yno a'i godi, ynghyd â nifer o ysgolion a thai annedd. Honnir iddo adeiladu gorsaf ganolog y rheilffordd yn ninas Utica, a dichon iddo fod a rhan yn y gwaith cynnar, ond ni agorwyd yr orsaf tan 1914, a dau bensaer o Efrog Newydd, Allen H. Stem a Alfred Fellheimer, oedd y penseiri.[2]
Bu farw ym 1909, ac er iddo grwydro ymhell o Nebo, fe ysgrifennodd ei ewyllys yn y Gymraeg, a chafodd nifer o'i deulu yn Llanllyfni arian ar ei ôl.[3]