Geufron

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio

Ceir annedd a fferm o'r enw Geufron ym mhentref Dinas ym mhlwyf Llanwnda. Saif ar draws cae oddi wrth Eglwys Sant Gwyndaf, Llanwnda. Y Geufron yw'r enw llawn, ond collwyd y fannod ac arhosodd y treiglad meddal. Ystyr ceufron yw pantle neu fron â phant neu gafn ynddi. Cyfeirir at y lle mor bell yn ôl â 1579-80 fel Tyddynygeufron. Ynddo gwelir yr enw llawn gwreiddiol a'r fannod a gollwyd. Ceir ffurfiau od a mympwyol ar yr enw yn asesiadau'r Dreth Dir, ond Geufron sydd ar Restr Pennu'r Degwm ac ar y mapiau Ordnans, a dyna'r ffurf a arferir heddiw.[1]

Adeg y Map Degwm (tua 1840) roedd y Geufron yn eido i Thomas Assheton Smith, a'r tenant (a oedd hefyd yn rhentu Plas Dinas y drws nesaf) oedd Owen Roberts (Tŷ Mawr, Clynnog gynt). Cynhwysai tir y Geufron tua 80 acer yr adeg honno.[2]

Cyfeiriadau

  1. Glenda Carr, Hen Enwau o Arfon, Llŷn ac Eifionydd, (Gwasg y Bwthyn, 2011), tt.166-7.
  2. Map Degwm plwyf Llanwnda]]