Clwb Fron Dinas

Roedd Clwb Fron Dinas yn glwb cymdeithasol yn nhŷ Fron Dinas yn Ffrwd Cae Du a ffynnai rhwng y 60auu a 90au'r ganrif ddiwethaf. Fe'i leolid mewn eiddo a fu'n wersyll carcharorion rhyfel a weithiau ar ffermydd yr ardal wedi'r rhyfel. Yn ogystal â bar, yr oedd lolfa lle cynhelid bingo a theatr lle cynhelid perfformiadau gan adlonwyr amrywiol. Y perchennog oedd Glyn Davies, gŵr a oedd wedi bod yn dysgu yng Ngorllewin Affrica cyn dychwelyd i redeg busnes yng Nghymru. Roedd y clwb ar ei fwyaf llewyrchus pan nad oedd tafarndai'r sir yn cael agor ar y Sul, tan y 1980au, gan fod rheolau gwahanol yn berthnasol i glybiau yfed ac fe'i ganiateid iddynt werthu diod i aelodau saith niwrnod yr wythnos. Bu edwino araf wedi i'r tafarnau agor ar y Sul ac fe'i caewyd yn y 1990au hwyr.

Roedd gan y clwb dîm criced llewyrchus a chwaraeai eu genau cartref ar y cae criced y tu ôl i'r clwb. Ymysg yr aelodau amlwg oedd Emyr Price, yr hanesydd a wnaeth gymaint i ddod â hanes David Lloyd George i silffoedd llyfrau'r Cymry.

Prynwyd yr adeilad gan Bryn Terfel fel cartref iddo fo ei hun a'i deulu, ac fe chwaliwyd olion y cytiau lle bu'r carcharorion yn byw, ailwampio'r tŷ gwreiddiol a chodi adeilad cerdd ar wahân.

 Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma