Tre'r Ceiri
Bryngaer sy’n dyddio o’r oes haearn yw Tre’r Ceiri. Fe'i lleolir ar un o gopaon Yr Eifl, ac mae'n edrych dros arfordir cwmwd Uwchgwyrfai, tua’r gogledd am Gaernarfon.
Credir iddi fod yn nwylo’r Rhufeiniad ar un adeg, gyda lle i tua 400 o bobl. Darganfuwyd olion tua 150 o dai cerrig yn y lle hwn hefyd, sy’n arwydd ei fod wedi bod yn hynod bwysig yn ei gyfnod.
Ffynonellau
Wheeler, R. E. Mortimer Roman and Native in Wales: An Imperial Frontier Problem Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorion 1920-1921