Melinau ar lednant Afon Llyfni
Roedd Melinau Afon Cwm Dulyn yn cynnwys o leiaf ddwy a yrrwyd gan yr afon honno, ond gan nad yw'r afon yn fawr nac yn rymus iawn, yr oedd angfen ffrwd felin a llyn melin ar gyfer y ddwy.
O'i tharddiad at ei haber gyda Afon Llyfnwy ger Cim (Llanllyfni) yr oedd y ddwy felin hon:
- Melin lifio Eisteddfa Isaf
- Melin Bryn-y-gro, melin ŷd.
Roedd melin Bryn-y-gro ahanes hir iddi. Fe sonnir amdani mor gynnar a1470.