Dinas y Pryf
[Delwedd:The Dinas-y-prif motte from the north - geograph.org.uk - 730202.jpg|bawd|300px|de|Dinas y Pryf o'r gogledd]
Mae Dinas y Pryf yn safle amddifynnol ym mhlwyf Llanwnda, wrth y lôn sy'n rhedeg o gyfeiriad Rhedynogfelen i Felinwnda. Mae olion math o gytiau neu aneddiadau sy'n dyddio o Oes yr Haearn. Mae hefyd rhywfaint o ol mwnt o'r Canol Oesoedd yma hefyd. Mae ar ffurf sgwar wedi amgylchynu gan ffos a chlawdd, 168tr wrth 156tr. Ar y pedwar cornel y mae pentwr o bridd tua 4tr o uchder.[1]
Safle archaeolegol yng nghymuned Llanwnda, Gwynedd, yw Dinas y Pryf[1] (map OS: Dinas y Prif), lle ceir olion math o gytiau aneddog hynafol sy'n dyddio'n ôl i Oes yr Haearn; cyfeiriad grid SH464577. Enw arall ar y math hwn o heneb yw Cytiau'r Gwyddelod, sy'n enw camarweiniol. Ceir olion mwnt canoloesol ar y safle hefyd.[2]
Mae CADW yn hawlio bod y safle'n bwysig oherwydd iddi ddangos tystiolaeth o drefniadau amddiffynnol ac aneddiadau'r Rhufeiniaid.[3]
Mae traddodiad lleol yn honni mai dyma oedd preswylfod dyn o'r enw Gibor, Goidel neu Wyddel, ond ni wyddys dim oll amdano fel arall.[4]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma