Dinas Dinoethwy
Mae Dinas Dinoethwy yn enw ar gopa gwastad yr allt i'r de o'r Bontnewydd yr honnir iddo fod yn gaer neu amddiffynfa o Oes yr Haearn gan rai. Mae Plas Dinas wedi codi ar ei ganol ac ar ôl gwaith tirlunio yn y 19g, nid oes fawr o dystiolaeth fod y lle wedi bod yn amddiffynfa o unrhyw fath. Mae'r enw wedi bod ar lafer ers o leiaf y 18g, ac roedd y Parch. Richard Farrington, a oedd yn byw ym Mhlas Dinas, 1740-1772, yn arddel yr enw ac arwyddocâd y safle.[1] Roedd Peter Bayley Williams, yn ei lyfr taith, yn honni bod y lle'n un o nifer o amddiffynfeydd Rhufeinig yn y cylch.[2]
Nid yw Comisiwn Henebion Cymru, fodd bynnag, o'r farn fod y safle heb dystiolaeth o hen weithfeydd amddiffynnol.[3] Mae eu gwefan, Coflein, yn llai pendant: "mae Dinas Dinoethwy yn safle ansicr gydag ond ychydig o dystiolaeth o strwythur amddiffynnol. Mae nodweddion posibl yn bodoli, ond roedd ysafle wedi cael ei ditlunio'n sylweddol yn ystod y 19g fel nad yw'r rhain yn eglur. Dywedir bod darnau o arian Rhufeinig wedi eu canfod ar y safle, ond mae'r rhain bellach ar goll." [4]
Cyfeiriadau
- ↑ Comisiwn Henebion Cymru, Caernarvonshire, Cyf. II, (Llundain, 1960), t.219.
- ↑ P.B. Williams, The Tourist's Guide through the County of Caernarvon, (Caernarvon, 1821), tt.59-60
- ↑ Comisiwn Henebion Cymru, Caernarvonshire, Cyf. II, (Llundain, 1960), t.219.
- ↑ Coflein, Dinas Dinoethwy earthwork, [1], adalwyd 12.04.2018