Richard ap Robert

Oddi ar Cof y Cwmwd
Fersiwn a roddwyd ar gadw am 20:24, 12 Medi 2023 gan Irion (sgwrs | cyfraniadau)
(gwahan) ← Fersiwn blaenorol | Fersiwn diweddaraf (gwahan) | Fersiwn mwy newydd → (gwahan)
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio

Roedd Richard ap Robert (a fu farw ym 1539) yn fab hynaf Robert ap Meredydd. Etifeddodd Richard ap Robert diroedd Baladeulyn neu Blas-yn-Nantlle ym 1509 ar farwolaeth ei dad. Roedd y tiroedd hyn yn hen eiddo Tywysogion Gwynedd, a roddwyd i un o gyndadau’r teulu, Tudur Goch ap Gronw neu Tudur Goch, am ei wrhydri ym mrwydrau Crécy a Phoitiers, a hynny tua 1350. Etifeddodd yr ail fab, Edmund Llwyd, Plas Glynllifon - sy'n tueddu awgrymu mai hen dir Nantlle a gyfrifid yn bwysicaf ym meddyliau'r teulu.

Gwraig Richard ap Robert oedd Catherine ferch William ap Jenkin ap Iorwerth, Ynysmaengwyn, ger Tywyn, Sir Feirionnydd. Cafodd y cwpl ddau fab, Richard ac Edmund Llwyd.[1]

Gadawodd Richard ap Robert ei ystâd i'w fab William Glynn (1520-1581). Credir mai ef a gododd dŷ presennol Plas Nantlle, a elwir heddiw yn “Dŷ Mawr”.[2] William, mae'n debyg, oedd y cyntaf o’r llinach i fabwysiadu’r cyfenw “Glynn”, tra bod ei frawd iau Thomas wedi dewis y cyfenw Prichard (ar ôl ei dad Richard ap Robert). Mae’n amlwg bod y cysylltiad â Glynllifon wedi cyfrif i’r teulu serch eu bod yn byw yn Nantlle oherwydd fe wnaeth y mab hynaf ddewis Glynn yn gyfenw. Roedd y teulu o gryn bwysigrwydd yn y gymdeithas sirol ar y pryd. Priododd William, mab William Glynn, â Catherine, merch Thomas Wynn ap William o’r Faenol, un o sgweieriaid pwysicaf y sir.

Cyfeiriadau

  1. J.E. Griffith, Pedigrees of Anglesey and Caernarvonshire Families (Horncastle, 1914), t.266
  2. Richard Suggett a Margaret Dunn, Discovering the Old Houses of Snowdonia (Aberystwyth, 2014), tt.179-80