Ynys yr Arch
Fferm yw Ynys yr Arch yn rhan uchaf plwyf Clynnog Fawr, yn ardal Bwlchderwin. Cysylltir ei henw anghyffredin â chwedl am Feuno Sant (gweler Chwedl Ynys yr Arch). Codwyd ysgol o'r un enw ar dir y fferm yn niwedd y 19g. Bu'n gwasanaethu ardal eang o ffermydd a thyddynnod am rai blynyddoedd nes iddi gau oherwydd gostyngiad yn nifer y disgyblion (gweler Ysgol Ynys yr Arch). Mae'n dŷ erbyn hyn.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma