Appii Forum
Enw tŷ annedd digon ddi-nod yn Y Groeslon, nid nepell o Benfforddelen yw Appii Forum. Enw Lladin yw hwn, ac fe enwir fel y man, tua 50 milltir o Rufain, lle cyfarfu'r Apostol Paul a'r brodyr Cristionogol oedd wedi dod i'w groesau ar ei siwrne tua Rhufain.[1] Yr hanes yw fod y tŷ newydd ei godi gan un William Williams (1824-1884) ond heb gael enw pan gyfarfu nifer o deuluoedd yno i ddathlu priodas. Daeth yr enw i'w feddwl wrth i rywun holi beth oedd enw'r tŷ yn ystod y cynulliad dan sylw.
Anghywir felly yw gweld unrhyw gysylltiad hynafol â ffordd Rufeinig Sarn Helen a redai gerllaw'r safle. Ceir sôn am Appii Forum am y tro cyntaf ym 1839 yn Llyfr Treth Llandwrog, pan y'i syllefir Epiffori; weithiau ceir ffurfiau megis Appi Fferam ac Appiifforum hefyd.[2]
Yn ystod blynyddoedd cynnar y 20g., bu busnes gwerthu llyfrau yn y tŷ gan y teulu.[3]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
- ↑ Actau, XXVIII, ad.15
- ↑ Glenda Carr, Hen Enwau o Arfon, Llŷn ac Eifionydd (Caernarfon, 2011), tt.14-15
- ↑ Gweler yr erthygl gan Eluned Jones, Atgofion y Groeslon gan Eluned Jones