Priflenorion Uwchgwyrfai
Yma rhestrir enillwyr Y Fedal Ryddiaith (a hefyd y rhai sydd wedi ennill Gwobr Daniel Owen)sydd â chysylltiadau agos ag Uwchgwyrfai, naill ai gan eu bod yn enedigol o'r cwmwd neu oherwydd eu cysylltiadau agos (e.e. eu bod wedi bod yn byw o fewn y cwmwd am gyfnod sylweddol). Mae modd darllen y gwaith i gyd; yn achos y Fedal Ryddiaith, yn y gyfrol a gyhoeddir o'r gwaith buddugol yn ystod wythnos yr Eisteddfod. Yn achos enillwyr Gwobr Goffa Daniel Owen, bron yn ddi-ffael, cyhoeddwyd y gwaith buddugol gan gyhoeddwr masnachol. Wrth droi at y gyfrol flynyddol berthnasol o'r Gyfansoddiadau a Beirniadaethau, gellir darllen sylwadau beirniaid y ddwy gystadleuaeth.
TUDALEN WRTHI'N CAEL EI CHREU
Enillwyr y Fedal Ryddiaith
| Blwyddyn | Eisteddfod | Buddugwr | Testun |
|---|---|---|---|
| 1910 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bae Colwyn 1910 | R. Williams Parry | Yr Haf |
| 1912 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Wrecsam 1912 | T. H. Parry-Williams | Y Mynydd |
| 1915 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1915 | T. H. Parry-Williams | Eryri |
| 1938 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caerdydd 1938 | Gwilym R. Jones | Rwy'n edrych dros y bryniau pell |
| 1956 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberdâr 1956 | Mathonwy Hughes | Gwraig |
| 1975 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bro Dwyfor 1975 | Gerallt Lloyd Owen | Afon |
| 1982 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe 1982 | Gerallt Lloyd Owen | Cilmeri |
| 1993 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanelwedd 1993 | Meirion MacIntyre Huws | Gwawr |
Enillwyr Gwobr Goffa Daniel Owen
| Blwyddyn | Eisteddfod | Buddugwr | Testun |
|---|---|---|---|
| 1880 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1880 | Ellis Roberts | Buddugoliaeth y Groes |
| 1890 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1890 | John John Roberts | Ardderchog bu'r merthyri |
| 1892 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Y Rhyl 1892 | John John Roberts | Dewi Sant |
| 1902 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1902 | Robert Roberts (Silyn) | Trystan ac Esyllt |
| 1912 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Wrecsam 1912 | T. H. Parry-Williams | Gerallt Gymro |
| 1915 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1915 | T. H. Parry-Williams | Y ddinas |
| 1935 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1935 | Gwilym R. Jones | Ynys Enlli |
| 1959 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1959 | Tom Huws | Cadwynau |
| 2002 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Tŷ Ddewi 2002 | Aled Jones Williams | Awelon |
| 2011 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Wrecsam 2011 | Geraint Lloyd Owen | Gwythiennau |
| 2015 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Maldwyn 2015 | Manon Rhys | Breuddwyd |
| 2016 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Sir Fynwy 2016 | Elinor Gwynn | Llwybrau |
| 2019 | Eisteddfod Genedlaethol Cymru Sir Conwy 2019 | Guto Dafydd | Cilfachau |