William Jones (Wil Tyddyn)

Ffermwr yn Nhyddyn Bach, Pen-y-groes oedd William Jones (Wil Tyddyn). Yno y ganwyd ef yn 1904. Gadawodd yr ysgol yn dair ar ddeg oed ac aeth i weithio ar y tir. Yn ddeunaw oed ymfudodd i Awstralia i chwilio am ffortiwn. Bu’n torri siwgr, cario swagi, cneifio a gofalu am geffylau. Aeth ei waith ag ef i leoedd fel India, Burma a Malaya. Cafodd helyntion lawer a dychwelodd i Gymru ar ôl deuddeng mlynedd heb y ffortiwn ond yn gyfoethog mewn profiad, gan ddychwelyd i'w hen gartref.

Cyhoeddwyd ei atgofion “Teithiau Wil Tyddyn” gan Wasg Tŷ ar y Graig yn 1977. Hefyd “O Benygroes i ben draw’r byd” – Darlith Flynyddol Llyfrgell Penygroes 1982, a gyhoeddwyd gan Wasanaeth Llyfrgell Cyngor Sir Gwynedd yn 1983. Ceir straeon difyr am ei blentyndod yn y rhain - gartref, yn yr ysgol ac yng Nghapel Soar.

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma