Merbwll
Ffermdy bychan unllawr ym mhlwyf Llanaelhaearn yw Merbwll. Cafodd y rhan ganol, a adeiladwyd gyda cherrig mawr, ei godi yn yr 16g os nad yn gynharach. Cafodd y lle tân, sy'n llenwi holl led y talcen uchaf, ei adeiladu'n ddiweddarach. Cafodd yr adeilad ei doi â gwellt yn wreiddiol ac yna gyda llechi bychan, trwchus yn y 18g mae'n debyg.