Chwarel Craig y Farchas, Trefor: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
'''Chwarel Craig y Farchas''' oedd y chwarel go iawn gyntaf agorwyd ar fynydd [[Mynydd Garnfor|Garnfor]] yn [[Trefor|Nhrefor]], er bod y Gwaith Setiau (''setts'') cyntaf wedi bod yn weithredol ar ben yr allt-môr is-law ers 1844 yn yr [[Hen Ffolt]]. | |||
Erbyn 1854 roedd y cerrig rhyddion (cerrig tir) a gloddid yn Hen Ffolt y Gorllwyn wedi eu dihysbyddu bron yn llwyr. Rhaid, felly, oedd edrych i'r mynydd ei hun am ffynonellau newydd o'r garreg ithfaen. Craig y Farchas uwchben fu'r dewis amlwg, ac ar Galan Mai 1854 llofnodwyd, ar ran y [[Cwmni Ithfaen Cymreig]] (''The Welsh Granite Company''), brydles newydd 21 mlynedd ac agor chwarel newydd o ddwy bonc rhyw 90 metr uwchlaw lefel y môr. Hon oedd Chwarel Craig y Farchas oedd, ar un wedd, yn estyniad i Waith Setiau'r Hen Ffolt is-law. NID hon oedd [[Chwarel yr Eifl]] a ddaeth i fod rhyw 12-13 mlynedd yn ddiweddarach, sef y chwarel y gwyddom ni amdani ac a welir ar y mynydd heddiw. | Erbyn 1854 roedd y cerrig rhyddion (cerrig tir) a gloddid yn Hen Ffolt y Gorllwyn wedi eu dihysbyddu bron yn llwyr. Rhaid, felly, oedd edrych i'r mynydd ei hun am ffynonellau newydd o'r garreg ithfaen. Craig y Farchas uwchben fu'r dewis amlwg, ac ar Galan Mai 1854 llofnodwyd, ar ran y [[Cwmni Ithfaen Cymreig]] (''The Welsh Granite Company''), brydles newydd 21 mlynedd ac agor chwarel newydd o ddwy bonc rhyw 90 metr uwchlaw lefel y môr. Hon oedd Chwarel Craig y Farchas oedd, ar un wedd, yn estyniad i Waith Setiau'r Hen Ffolt is-law. NID hon oedd [[Chwarel yr Eifl]] a ddaeth i fod rhyw 12-13 mlynedd yn ddiweddarach, sef y chwarel y gwyddom ni amdani ac a welir ar y mynydd heddiw. | ||
[[Categori:Chwareli Ithfaen]] | [[Categori:Chwareli Ithfaen]] | ||
Fersiwn yn ôl 09:22, 16 Chwefror 2020
Chwarel Craig y Farchas oedd y chwarel go iawn gyntaf agorwyd ar fynydd Garnfor yn Nhrefor, er bod y Gwaith Setiau (setts) cyntaf wedi bod yn weithredol ar ben yr allt-môr is-law ers 1844 yn yr Hen Ffolt.
Erbyn 1854 roedd y cerrig rhyddion (cerrig tir) a gloddid yn Hen Ffolt y Gorllwyn wedi eu dihysbyddu bron yn llwyr. Rhaid, felly, oedd edrych i'r mynydd ei hun am ffynonellau newydd o'r garreg ithfaen. Craig y Farchas uwchben fu'r dewis amlwg, ac ar Galan Mai 1854 llofnodwyd, ar ran y Cwmni Ithfaen Cymreig (The Welsh Granite Company), brydles newydd 21 mlynedd ac agor chwarel newydd o ddwy bonc rhyw 90 metr uwchlaw lefel y môr. Hon oedd Chwarel Craig y Farchas oedd, ar un wedd, yn estyniad i Waith Setiau'r Hen Ffolt is-law. NID hon oedd Chwarel yr Eifl a ddaeth i fod rhyw 12-13 mlynedd yn ddiweddarach, sef y chwarel y gwyddom ni amdani ac a welir ar y mynydd heddiw.