Y Pwrws: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Safai '''Y Pwrws''' ar gyrion plwyf Llanwnda gyda phlwyf Llandwrog. Rhes o dri thŷ bychan oedd Y Pwrws, ac fe gafwyd yr enw gan mai yn nhŷ canol...' |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Safai '''Y Pwrws''' ar gyrion plwyf [[Llanwnda]] gyda phlwyf [[Llandwrog]]. Rhes o dri thŷ bychan oedd Y Pwrws, ac fe gafwyd yr enw gan mai yn nhŷ canol y rhes yr arferai swyddog tlodion Llanwnda, sef y Swyddog Cymorth, fyw. Rhaid oedd i unrhyw un a oedd angen cymorth ariannol gan y pl;wyf alw yn nhŷ y Swyddog Cymorth i ofyn am gynhaliaeth (ddigon sâl) i gadw corff ac ysbryd ynghyd.<ref>W. | Safai '''Y Pwrws''' ar gyrion plwyf [[Llanwnda]] gyda phlwyf [[Llandwrog]]. Rhes o dri thŷ bychan oedd Y Pwrws, ac fe gafwyd yr enw gan mai yn nhŷ canol y rhes yr arferai swyddog tlodion Llanwnda, sef y Swyddog Cymorth, fyw. Rhaid oedd i unrhyw un a oedd angen cymorth ariannol gan y pl;wyf alw yn nhŷ y Swyddog Cymorth i ofyn am gynhaliaeth (ddigon sâl) i gadw corff ac ysbryd ynghyd. Nid tŷ ar gyfer rhoi llety i dlodion ydoedd, felly, ond man lle caent gymorth. Roedd tai ar gyfer tlodion yn y plwyf, fodd bynnag, a elwid yn ''dlotai'' neu ''Poorhouses'' mewn dogfennau: rhai o'r math oedd Stryd y Glem (lle saif Bay View Terrace, [[Llanwnda (pentref)|Llanwnda]] heddiw, rhan o Bentre Uchaf yn [[Y Bontnewydd]] a rhes o fythynnod ar dir y Geufron.<ref>W. Gilbert Williams, ''Moel Tryfan i'r Traeth'', (Pen-y-groes, 1983), t.152</ref> | ||
Safai'r | Safai'r rhes o dai (sydd wedi ei hen ddymchwel) wrth ochr lôn drol sy'n rhedeg ar hyd ffin y ddau blwyf o Cae Garw i gyfeiriad y brif lôn trwy bentref [[Rhos-isaf]]. Gelwir y lôn drol hon yn "Llwybr Pwrws" a hyd yn ddiweddar, os nad hyd heddiw, rhennir costau clirio'r llwybr rhwng y ddau blwyf. | ||
{{eginyn}} | {{eginyn}} | ||
Fersiwn yn ôl 16:23, 16 Mai 2019
Safai Y Pwrws ar gyrion plwyf Llanwnda gyda phlwyf Llandwrog. Rhes o dri thŷ bychan oedd Y Pwrws, ac fe gafwyd yr enw gan mai yn nhŷ canol y rhes yr arferai swyddog tlodion Llanwnda, sef y Swyddog Cymorth, fyw. Rhaid oedd i unrhyw un a oedd angen cymorth ariannol gan y pl;wyf alw yn nhŷ y Swyddog Cymorth i ofyn am gynhaliaeth (ddigon sâl) i gadw corff ac ysbryd ynghyd. Nid tŷ ar gyfer rhoi llety i dlodion ydoedd, felly, ond man lle caent gymorth. Roedd tai ar gyfer tlodion yn y plwyf, fodd bynnag, a elwid yn dlotai neu Poorhouses mewn dogfennau: rhai o'r math oedd Stryd y Glem (lle saif Bay View Terrace, Llanwnda heddiw, rhan o Bentre Uchaf yn Y Bontnewydd a rhes o fythynnod ar dir y Geufron.[1]
Safai'r rhes o dai (sydd wedi ei hen ddymchwel) wrth ochr lôn drol sy'n rhedeg ar hyd ffin y ddau blwyf o Cae Garw i gyfeiriad y brif lôn trwy bentref Rhos-isaf. Gelwir y lôn drol hon yn "Llwybr Pwrws" a hyd yn ddiweddar, os nad hyd heddiw, rhennir costau clirio'r llwybr rhwng y ddau blwyf.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
- ↑ W. Gilbert Williams, Moel Tryfan i'r Traeth, (Pen-y-groes, 1983), t.152