Sarn Helen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Derbynnir yn gyffredinol fod '''Sarn Helen'' oedd y ffordd Rufeinig a gysylltai caerau Nidum (Castell Nedd) a Canovium (Caerhun yn Nyffryn Conwy), ond mae llawer yn defnyddio'r enw ar gyfer y ffordd Rufeinig a redai (mae'n bur debyg) i gyfeiriad y de o Gaernarfon i gyfeiriad Tomen y Mur ger Trawsfynydd, lle mae'n ymuno â'r brif ffordd Sarn Helen.<ref>Gweler yr erthygl yn Wicipedia, [https://cy.wikipedia.org/wiki/Sarn_Helen]</ref> | Derbynnir yn gyffredinol fod '''Sarn Helen''' oedd y ffordd Rufeinig a gysylltai caerau Nidum (Castell Nedd) a Canovium (Caerhun yn Nyffryn Conwy), ond mae llawer yn defnyddio'r enw ar gyfer y ffordd Rufeinig a redai (mae'n bur debyg) i gyfeiriad y de o Gaernarfon i gyfeiriad Tomen y Mur ger Trawsfynydd, lle mae'n ymuno â'r brif ffordd Sarn Helen.<ref>Gweler yr erthygl yn Wicipedia, [https://cy.wikipedia.org/wiki/Sarn_Helen]</ref> | ||
Er gwaethaf y ffaith fod rhai mapiau Ordnans yn dangos "Sarn Helen" ar ambell i fap, mae dadl yn parhau parthed llinell a hyd yn oed bodolaeth rhai darnau o ffordd Rufeinig. Mae'r astudiaeth ddiweddaraf<ref>Ymddiriedolaeth Archeolegol Gwynedd, ''Roman Roads in North-West Wales'', Adroddiad Rhif 668, 4ydd Adolygiad, 2007 [http://www.walesher1974.org/her/groups/GAT/media/GAT_Reports/GATreport_668_compressed.pdf]</ref> yn awgrymu bod ffordd o Gaernarfon ar draws bryniau Uwchgwyrfai i gyfeiriad Bryncir, lle ecir olion gwersyll Rufeinig ym Mhen Llystyn. Credir, fodd bynnag, fod y rhan fwyaf o'r llinell o dan ffyrdd a lonydd gwyrdd presennol ac nid oes tystiolaeth bendant ohoni felly. Ni ddylid ystyried enw [[Penfforddelen]], [[Y Groeslon]] fel tystiolaeth ychwaith, gan mai ''Pen y Ffordd Felen'' oedd yr enw'n wreiddiol nes i awydd am ganfod cysylltiadau ag Elen Luyddog a Segontiwm lurgeinio sawl enw lle yn lleol (er enghraifft, trôdd Coed Alun yn Goed Helen). | Er gwaethaf y ffaith fod rhai mapiau Ordnans yn dangos "Sarn Helen" ar ambell i fap, mae dadl yn parhau parthed llinell a hyd yn oed bodolaeth rhai darnau o ffordd Rufeinig. Mae'r astudiaeth ddiweddaraf<ref>Ymddiriedolaeth Archeolegol Gwynedd, ''Roman Roads in North-West Wales'', Adroddiad Rhif 668, 4ydd Adolygiad, 2007 [http://www.walesher1974.org/her/groups/GAT/media/GAT_Reports/GATreport_668_compressed.pdf]</ref> yn awgrymu bod ffordd o Gaernarfon ar draws bryniau Uwchgwyrfai i gyfeiriad Bryncir, lle ecir olion gwersyll Rufeinig ym Mhen Llystyn. Credir, fodd bynnag, fod y rhan fwyaf o'r llinell o dan ffyrdd a lonydd gwyrdd presennol ac nid oes tystiolaeth bendant ohoni felly. Ni ddylid ystyried enw [[Penfforddelen]], [[Y Groeslon]] fel tystiolaeth ychwaith, gan mai ''Pen y Ffordd Felen'' oedd yr enw'n wreiddiol nes i awydd am ganfod cysylltiadau ag Elen Luyddog a Segontiwm lurgeinio sawl enw lle yn lleol (er enghraifft, trôdd Coed Alun yn Goed Helen). | ||
Fersiwn yn ôl 08:26, 13 Mai 2019
Derbynnir yn gyffredinol fod Sarn Helen oedd y ffordd Rufeinig a gysylltai caerau Nidum (Castell Nedd) a Canovium (Caerhun yn Nyffryn Conwy), ond mae llawer yn defnyddio'r enw ar gyfer y ffordd Rufeinig a redai (mae'n bur debyg) i gyfeiriad y de o Gaernarfon i gyfeiriad Tomen y Mur ger Trawsfynydd, lle mae'n ymuno â'r brif ffordd Sarn Helen.[1]
Er gwaethaf y ffaith fod rhai mapiau Ordnans yn dangos "Sarn Helen" ar ambell i fap, mae dadl yn parhau parthed llinell a hyd yn oed bodolaeth rhai darnau o ffordd Rufeinig. Mae'r astudiaeth ddiweddaraf[2] yn awgrymu bod ffordd o Gaernarfon ar draws bryniau Uwchgwyrfai i gyfeiriad Bryncir, lle ecir olion gwersyll Rufeinig ym Mhen Llystyn. Credir, fodd bynnag, fod y rhan fwyaf o'r llinell o dan ffyrdd a lonydd gwyrdd presennol ac nid oes tystiolaeth bendant ohoni felly. Ni ddylid ystyried enw Penfforddelen, Y Groeslon fel tystiolaeth ychwaith, gan mai Pen y Ffordd Felen oedd yr enw'n wreiddiol nes i awydd am ganfod cysylltiadau ag Elen Luyddog a Segontiwm lurgeinio sawl enw lle yn lleol (er enghraifft, trôdd Coed Alun yn Goed Helen).
Mae'r gairSarn yn yr achos yma yn cyfeirio at ffordd wedi ei wynebu â slabiau neu gerrig sylweddol.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma