Mount Hazel: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio
BDim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
Llinell 3: Llinell 3:
Saif plasty '''Mount Hazel''' ym mhlwyf [[Llandwrog]], nid nepell o dreflan [[Tŷ'nlôn]]. ''Collfryn Bach'' oedd hen enw'r tŷ a'r ystâd fechan oedd ynghlwm wrtho, a dichon bod rhyw berchennog wedi teimlo fod yr enw hwnnw'n rhy israddol i eiddo a dyfodd yn blasty! Roedd yr enw wedi ei sefydlu erbyn dechrau'r 19g., pan oedd Thomas Lewis, yswain (Casglwr Trethi Caernarfon) a'i deulu'n byw yno.<ref>Archifdy Gwynedd X/Poole/3321</ref>
Saif plasty '''Mount Hazel''' ym mhlwyf [[Llandwrog]], nid nepell o dreflan [[Tŷ'nlôn]]. ''Collfryn Bach'' oedd hen enw'r tŷ a'r ystâd fechan oedd ynghlwm wrtho, a dichon bod rhyw berchennog wedi teimlo fod yr enw hwnnw'n rhy israddol i eiddo a dyfodd yn blasty! Roedd yr enw wedi ei sefydlu erbyn dechrau'r 19g., pan oedd Thomas Lewis, yswain (Casglwr Trethi Caernarfon) a'i deulu'n byw yno.<ref>Archifdy Gwynedd X/Poole/3321</ref>


Cafodd Thomas Lewis bedair o ferched a dichon felly i'r plasty fynd yn wag wedi iddynt ymadael â'u cartref. Ym 1839, beth bynnag, roedd Hugh Jones yn denant, a'r eiddo yn perthyn i'r Parch David Hanmer Griffith, ficer Tregatwg ger Castell Nedd, a hanai o Gaernarfon ac a briododd Mary Bodvel Lewis, wyres Thomas Lewis;<ref>J.E. Griffith, ''Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families'', (Horncastle, 1914), t.176.n</ref><ref>Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Map Degwm Llandwrog [https://lleoedd.llyfrgell.cymru/search/53.087/-4.298/19?alt=&page=1&refine=&query=Mount+Hazel&sort=score&order=desc&rows=100&county%5B%5D=Caernarfon&parish_facet%5B%5D=Llandwrog]</ref> ac erbyn 1856, roedd yr eiddo wedi ei osod i John Owen, amaethwr o Mount Hazel.<ref>Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Ewyllysiau Bangor B/1856/104.</ref>  
Cafodd Thomas Lewis bedair o ferched ac un mab, y Parch. [[Glynn Bodvel Lewis]], a fu farw ym 1832, gan adael ei eiddo i'w ferch Mary. Priododd honno ym 1836, gan osod y tŷ a'r tir. Ym 1839, roedd Hugh Jones yn denant, a'r eiddo yn perthyn i'r Parch David Hanmer Griffith, ficer Tregatwg ger Castell Nedd, a hanai o Gaernarfon ac a oedd wedi priodi Mary Bodvel Lewis, wyres Thomas Lewis;<ref>J.E. Griffith, ''Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families'', (Horncastle, 1914), t.176.n</ref><ref>Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Map Degwm Llandwrog [https://lleoedd.llyfrgell.cymru/search/53.087/-4.298/19?alt=&page=1&refine=&query=Mount+Hazel&sort=score&order=desc&rows=100&county%5B%5D=Caernarfon&parish_facet%5B%5D=Llandwrog]</ref> ac erbyn 1856, roedd yr eiddo wedi ei osod i John Owen, amaethwr o Mount Hazel.<ref>Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Ewyllysiau Bangor B/1856/104.</ref>  


Pan werthwyd yr ystad ym 1882 gan Jane (merch-yng-nghyfraith Thomas Lewis a mam-yng-nghyfraith David Hanmer Griffith),<ref>J.E. Griffith, ''Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families'', (Horncastle, 1914), t.176.</ref> roedd yr ystâd yn cynnwys nifer helaeth o ffermydd a gwahanol eiddo - Cae Llywarch, Mount Hazel, Tŷ ucha, Caellidiart ucha, Rallt, Tirion Twrog, Caeffridd, Tŷ bach, Taigwynion, Glanymorfa and Lleiniau ym mhlwyf [[Llandwrog]] yn unig,(ac a werthwyd i [[Ystad Glynllifon]]<ref>Archifdy Gwynedd XD2/8572.</ref> ac eiddo hefyd ym mhlwyfi [[Llanwnda]], Carnguwch, Llannor, Pistyll, Edern a Denio (sef Pwllheli).<ref>Archifdy Gwynedd XD2/6666.</ref>
Pan werthwyd yr ystad ym 1882 gan Jane (merch-yng-nghyfraith Thomas Lewis a mam-yng-nghyfraith David Hanmer Griffith),<ref>J.E. Griffith, ''Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families'', (Horncastle, 1914), t.176.</ref> roedd yr ystâd yn cynnwys nifer helaeth o ffermydd a gwahanol eiddo - Cae Llywarch, Mount Hazel, Tŷ ucha, Caellidiart ucha, Rallt, Tirion Twrog, Caeffridd, Tŷ bach, Taigwynion, Glanymorfa and Lleiniau ym mhlwyf [[Llandwrog]] yn unig,(ac a werthwyd i [[Ystad Glynllifon]]<ref>Archifdy Gwynedd XD2/8572.</ref> ac eiddo hefyd ym mhlwyfi [[Llanwnda]], Carnguwch, Llannor, Pistyll, Edern a Denio (sef Pwllheli).<ref>Archifdy Gwynedd XD2/6666.</ref>

Fersiwn yn ôl 19:44, 6 Mehefin 2024

Mount Hazel heddiw

Saif plasty Mount Hazel ym mhlwyf Llandwrog, nid nepell o dreflan Tŷ'nlôn. Collfryn Bach oedd hen enw'r tŷ a'r ystâd fechan oedd ynghlwm wrtho, a dichon bod rhyw berchennog wedi teimlo fod yr enw hwnnw'n rhy israddol i eiddo a dyfodd yn blasty! Roedd yr enw wedi ei sefydlu erbyn dechrau'r 19g., pan oedd Thomas Lewis, yswain (Casglwr Trethi Caernarfon) a'i deulu'n byw yno.[1]

Cafodd Thomas Lewis bedair o ferched ac un mab, y Parch. Glynn Bodvel Lewis, a fu farw ym 1832, gan adael ei eiddo i'w ferch Mary. Priododd honno ym 1836, gan osod y tŷ a'r tir. Ym 1839, roedd Hugh Jones yn denant, a'r eiddo yn perthyn i'r Parch David Hanmer Griffith, ficer Tregatwg ger Castell Nedd, a hanai o Gaernarfon ac a oedd wedi priodi Mary Bodvel Lewis, wyres Thomas Lewis;[2][3] ac erbyn 1856, roedd yr eiddo wedi ei osod i John Owen, amaethwr o Mount Hazel.[4]

Pan werthwyd yr ystad ym 1882 gan Jane (merch-yng-nghyfraith Thomas Lewis a mam-yng-nghyfraith David Hanmer Griffith),[5] roedd yr ystâd yn cynnwys nifer helaeth o ffermydd a gwahanol eiddo - Cae Llywarch, Mount Hazel, Tŷ ucha, Caellidiart ucha, Rallt, Tirion Twrog, Caeffridd, Tŷ bach, Taigwynion, Glanymorfa and Lleiniau ym mhlwyf Llandwrog yn unig,(ac a werthwyd i Ystad Glynllifon[6] ac eiddo hefyd ym mhlwyfi Llanwnda, Carnguwch, Llannor, Pistyll, Edern a Denio (sef Pwllheli).[7]

Wedi i'r eiddo fynd yn rhan o Ystâd Glynllifon, bu llawer o ailadeiladu ac ehangu ar y plasty, rhwng 1904 a 1928.[8] Honnir fod y 10fed Arglwydd Newborough wedi ei eni yn y plasty. Erbyn heddiw, mae'r tŷ yn cael ei osod i bartïon mawr o ymwelwyr. Mae wedi ei foderneiddio ymhellach ac mae 8 o lofftydd yno.[9]

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma

Cyfeiriadau

  1. Archifdy Gwynedd X/Poole/3321
  2. J.E. Griffith, Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families, (Horncastle, 1914), t.176.n
  3. Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Map Degwm Llandwrog [1]
  4. Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Ewyllysiau Bangor B/1856/104.
  5. J.E. Griffith, Pedigrees of Anglesey and Carnarvonshire Families, (Horncastle, 1914), t.176.
  6. Archifdy Gwynedd XD2/8572.
  7. Archifdy Gwynedd XD2/6666.
  8. Archifdy Gwynedd XD2/11807-17.
  9. Gwefan Group Accommodation.com [2], cyrchwyd 10.6.2019