Chwarel Tan'rallt: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Cof y Cwmwd
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio
Dim crynodeb golygu
BDim crynodeb golygu
 
(Ni ddangosir y 4 golygiad yn y canol gan ddefnyddiwr arall)
Llinell 1: Llinell 1:
Chwarel lechi oedd '''Chwarel Tanrallt''', ger pentref [[Tanrallt]].  
Chwarel lechi oedd '''Chwarel Tan'rallt''', ger pentref [[Tan'rallt]]. (SH 491523).


Cafodd y chwarel hon ei hagor tua 1805, ac roedd gwaith achlysurol yn cael ei gynnal yno oherwydd ei maint bychan. Roedd 87 o ddynion yn cloddio yno yn 1877, ac 89 ohonynt yn weithredol yno yn 1904 - nifer anarferol o uchel i'r cyfnod, yn ôl Dewi Tomos. Cafodd ei rhedeg ar y cyd gyda thwll/chwarel ''Plas Du'' gerllaw, a gelwir y ddau yn ''Dolbebin East and West''. Roedd olwynion dwr yno hefyd, ac erbyn heddiw mae'r prif dwll o dan ddŵr. Gellir gweld olion yr inclein a'r adeiladau yno hyd heddiw.  
Cafodd y chwarel hon ei hagor tua 1805, ac roedd gwaith achlysurol yn cael ei gyflawni yno oherwydd ei maint bychan. Roedd 40 o ddynion yn cloddio yno yn 1873, gyda hynny wedi cynyddu i 89 yn 1904 - nifer anarferol o uchel i'r cyfnod, yn ôl [[Dewi Tomos]]. Cafodd ei rhedeg ar y cyd gyda thwll/[[Chwarel Plas Du]] gerllaw, a gelwid y ddwy yn ''Dolbebin East and West''. Fe'i cyfunwyd â chwmni [[Chwarel Tal-y-sarn]] am gyfnod yn y 1930au. Erbyn 1937-8, W.R. Morris a'i gwmni oedd yn gweithio'r chwarel, a bu'n gweithredu hyd at y 1970au.


==Ffynhonnell==
Roedd olwynion dŵr yno hefyd, ac erbyn heddiw mae'r prif dwll o dan ddŵr. Gellir gweld olion yr incléin a'r adeiladau yno hyd heddiw. <ref>Tomos, Dewi ''Chwareli Dyffryn Nantlle'' (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007)</ref><ref>Jean Lindsay, ''A History of the North Wales Slate Industry'',(Newton Abbot, 1974), t. 332.</ref>


Tomos, Dewi ''Chwareli Dyffryn Nantlle'' (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007)
{{eginyn}}
 
==Cyfeiriadau==
[[Categori:Chwareli]]
{{cyfeiriadau}}
[[Categori:Chwareli llechi]]
[[Categori:Diwydiant a Masnach]]
[[Categori:Diwydiant a Masnach]]
{{eginyn}}

Golygiad diweddaraf yn ôl 16:26, 23 Chwefror 2022

Chwarel lechi oedd Chwarel Tan'rallt, ger pentref Tan'rallt. (SH 491523).

Cafodd y chwarel hon ei hagor tua 1805, ac roedd gwaith achlysurol yn cael ei gyflawni yno oherwydd ei maint bychan. Roedd 40 o ddynion yn cloddio yno yn 1873, gyda hynny wedi cynyddu i 89 yn 1904 - nifer anarferol o uchel i'r cyfnod, yn ôl Dewi Tomos. Cafodd ei rhedeg ar y cyd gyda thwll/Chwarel Plas Du gerllaw, a gelwid y ddwy yn Dolbebin East and West. Fe'i cyfunwyd â chwmni Chwarel Tal-y-sarn am gyfnod yn y 1930au. Erbyn 1937-8, W.R. Morris a'i gwmni oedd yn gweithio'r chwarel, a bu'n gweithredu hyd at y 1970au.

Roedd olwynion dŵr yno hefyd, ac erbyn heddiw mae'r prif dwll o dan ddŵr. Gellir gweld olion yr incléin a'r adeiladau yno hyd heddiw. [1][2]

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma

Cyfeiriadau

  1. Tomos, Dewi Chwareli Dyffryn Nantlle (Llyfrau Llafar Gwlad, 2007)
  2. Jean Lindsay, A History of the North Wales Slate Industry,(Newton Abbot, 1974), t. 332.