Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Daeth '''Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai''' i fodolaeth yn sgil Deddf Llywodraeth Leol 1894, pan grëwyd ail reng o gynghorau lleol wedi'u hethol yn ddemo...' |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir 3 golygiad rhyngol gan yr un defnyddiwr) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Daeth '''Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai''' i fodolaeth yn sgil Deddf Llywodraeth Leol 1894, pan grëwyd ail reng o gynghorau lleol wedi'u hethol yn ddemocrataidd (yn ôl safonau'r oes, lle nad oedd merched yn cael pleidleisio heblaw eu bod yn drethdalwyr dros eu heiddo eu hunain). Arferai fod nifer o Undebau'r Tlodion ym mhob sir, ac ar ôl creu cynghorau dosbarth dinesig neu fwrdeistrefi yn y trefi, ffurfiwyd dosbarth gwledig o'r hyn a oedd yn weddill o diriogaeth undeb y tlodion. Gan fod [[Undeb | Daeth '''Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai''' i fodolaeth yn sgil Deddf Llywodraeth Leol 1894, pan grëwyd ail reng o gynghorau lleol wedi'u hethol yn ddemocrataidd (yn ôl safonau'r oes, lle nad oedd merched yn cael pleidleisio heblaw eu bod yn drethdalwyr dros eu heiddo eu hunain). Arferai fod nifer o Undebau'r Tlodion ym mhob sir, ac ar ôl creu cynghorau dosbarth dinesig neu fwrdeistrefi yn y trefi, ffurfiwyd dosbarth gwledig o'r hyn a oedd yn weddill o diriogaeth undeb y tlodion. Gan fod [[Undeb Gwarcheidwaid Caernarfon]] yn ymestyn dros y Fenai i Sir Fôn, ffurfiwyd cyngor dosbarth arall yn y fan honno, gan nad oedd modd i ddosbarth gwlediog fynd y tu hwnt i ffiniau sir. | ||
Roedd pob plwyf yn [[ | Roedd pob plwyf yn [[Uwchgwyrfai]] heblaw am blwyf [[Llanaelhaearn]] yn rhan o ddosbarth Gwyrfai, er iddo ymestyn hefyd dros rhan helaeth o [[Isgwyrfai]], i ddyffrynnoedd Gwyrfai, Seiont a Pheris. | ||
Prif swyddogaethau cynghorau dosbarth gwledig oedd materion megis iechyd cyhoeddus, sbwriel, mynwentydd, llwybrau, mwynderau cyffredinol ac, yn ddiweddarach, dai. | Prif swyddogaethau cynghorau dosbarth gwledig oedd materion megis iechyd cyhoeddus, sbwriel, mynwentydd, llwybrau, mwynderau cyffredinol ac, yn ddiweddarach, dai. | ||
Daeth Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai (fel pob cyngor dosbarth a ffurfiwyd yn unol â deddf 1894) i ben ddiwedd Mawrth 1974 pan ffurfiwyd cynghoaru dosbarth mwy; yn achos Dosbarth Gwyrfai, aeth yn rhan o gyngor newydd | Daeth Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai (fel pob cyngor dosbarth a ffurfiwyd yn unol â deddf 1894) i ben ddiwedd Mawrth 1974 pan ffurfiwyd cynghoaru dosbarth mwy; yn achos Dosbarth Gwyrfai, aeth yn rhan o gyngor newydd bwrdeistref [[Cyngor Bwrdeistref Arfon|Arfon]] - ar wahân i blwyf [[Clynnog Fawr]] a roddwyd i [[Cyngor Dosbarth Dwyfor|Ddosbarth Dwyfor]].<ref>Gwybodaeth bersonol</ref> | ||
==Cyfeiriadau== | ==Cyfeiriadau== | ||
{{cyfeiriadau}} | {{cyfeiriadau}} | ||
[[Categori:Israniadau gweinyddol]] | [[Categori:Israniadau gwladol]] | ||
[[Categori:Rhanbarthau gweinyddol]] | |||
Golygiad diweddaraf yn ôl 18:19, 24 Mawrth 2020
Daeth Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai i fodolaeth yn sgil Deddf Llywodraeth Leol 1894, pan grëwyd ail reng o gynghorau lleol wedi'u hethol yn ddemocrataidd (yn ôl safonau'r oes, lle nad oedd merched yn cael pleidleisio heblaw eu bod yn drethdalwyr dros eu heiddo eu hunain). Arferai fod nifer o Undebau'r Tlodion ym mhob sir, ac ar ôl creu cynghorau dosbarth dinesig neu fwrdeistrefi yn y trefi, ffurfiwyd dosbarth gwledig o'r hyn a oedd yn weddill o diriogaeth undeb y tlodion. Gan fod Undeb Gwarcheidwaid Caernarfon yn ymestyn dros y Fenai i Sir Fôn, ffurfiwyd cyngor dosbarth arall yn y fan honno, gan nad oedd modd i ddosbarth gwlediog fynd y tu hwnt i ffiniau sir.
Roedd pob plwyf yn Uwchgwyrfai heblaw am blwyf Llanaelhaearn yn rhan o ddosbarth Gwyrfai, er iddo ymestyn hefyd dros rhan helaeth o Isgwyrfai, i ddyffrynnoedd Gwyrfai, Seiont a Pheris.
Prif swyddogaethau cynghorau dosbarth gwledig oedd materion megis iechyd cyhoeddus, sbwriel, mynwentydd, llwybrau, mwynderau cyffredinol ac, yn ddiweddarach, dai.
Daeth Cyngor Dosbarth Gwledig Gwyrfai (fel pob cyngor dosbarth a ffurfiwyd yn unol â deddf 1894) i ben ddiwedd Mawrth 1974 pan ffurfiwyd cynghoaru dosbarth mwy; yn achos Dosbarth Gwyrfai, aeth yn rhan o gyngor newydd bwrdeistref Arfon - ar wahân i blwyf Clynnog Fawr a roddwyd i Ddosbarth Dwyfor.[1]
Cyfeiriadau
- ↑ Gwybodaeth bersonol