Moweddus: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir 2 golygiad rhyngol gan yr un defnyddiwr) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Roedd '''Moweddus''' yn barsel o dir yn ardal [[Clynnog Fawr]] sydd yn cael ei enwi mewn dogfennau o'r Canol Oesodd megis [[Siarter Eglwys Clynnog Fawr]]. Nid oes sicrwydd ble oedd Moweddus, gan fod yr enw wedi cael ei golli, heblaw am enw'r nant sydd yn rhedeg heibio i swyddfa [[Canolfan Hanes Uwchgwyrfai]] yng Nghlynnog, ac a elwir erbyn | Roedd '''Moweddus''' yn barsel o dir yn ardal [[Clynnog Fawr]] sydd yn cael ei enwi mewn dogfennau o'r Canol Oesodd megis [[Siarter Eglwys Clynnog Fawr]]. Nid oes sicrwydd ble oedd Moweddus, gan fod yr enw wedi cael ei golli, heblaw am enw'r nant sydd yn rhedeg heibio i swyddfa [[Canolfan Hanes Uwchgwyrfai]] yng Nghlynnog, ac a elwir erbyn yn [[Afon Weddus]]. Roedd yna bont o'r enw [[Pont Weddus]] hefyd. | ||
Roedd Moweddus yn un o'r darnau eiddo a roddwyd, yn ôl Siarter Eglwys Clynnog Fawr, i abaty neu [[Clas | Roedd Moweddus yn un o'r darnau eiddo a roddwyd, yn ôl Siarter Eglwys Clynnog Fawr, i abaty neu [[Clas ac Abaty Sant Beuno|eglwys golegol Clynnog Fawr]], a hynny gan ddyn o 'r enw Rhodri ap Merfyn. Mae'n debyg mai'r un gŵr roddodd [[Bodellog]] i'r abaty.<ref>Registrum Vulgariter Nuncupatum "The Record of Caernarvon" ê Codice Ms. Harleiano 696. (Llundain, 1838), tt.226-7</ref> | ||
Mae'n rhesymol i ni dybio mai tir ger yr Afon Weddus oedd y tir hwn. Byddai hynny'n lleoli'r tir naill ai i dde-ddwyrain pentref presennol Clynnog Fawr yng nghyffiniau Hafon-y-wern, neu ar y gwastatir ger Cefn Gwreichion (lle mae Pont Weddus) a Thŷ Coch, lle mae'r afonig yn rhedeg i'r môr. | Mae'n rhesymol i ni dybio mai tir ger yr Afon Weddus oedd y tir hwn. Byddai hynny'n lleoli'r tir naill ai i dde-ddwyrain pentref presennol Clynnog Fawr yng nghyffiniau Hafon-y-wern, neu ar y gwastatir ger Cefn Gwreichion (lle mae Pont Weddus) a Thŷ Coch, lle mae'r afonig yn rhedeg i'r môr. | ||
Perygl yw mentro esbonio enwau lleoedd. Tybed a oes yr gair "meufedd" yn cael ei adlewyrchu yma, sef gair sydd yn golygu cyfoeth, golud, digonedd.<ref>Geiriadu Priysgol Cymru.</ref> Os felly, byddai Mefeddus/Moweddus yn gallu cyfeirio at dir cyfoethog. | Perygl yw mentro esbonio enwau lleoedd. Tybed a oes yr gair "meufedd" yn cael ei adlewyrchu yma, sef gair sydd yn golygu cyfoeth, golud, digonedd.<ref>Geiriadu Priysgol Cymru.</ref> Os felly, byddai Mefeddus/Moweddus yn gallu cyfeirio at dir cyfoethog. Cyfeiria [[Eben Fardd]] at y tir dan sylw, ond heb esboniad pellach: "Mowedd (Menwedd neu Menweddus efallai), mae hwnnw yr hen enw ar ran o Glynnog.)"<ref>Eben Fardd, ''Cyff Beuno'', (Tremadog, 1863) t.62</ref> | ||
==Cyfeiriadau== | ==Cyfeiriadau== | ||
Fersiwn yn ôl 23:07, 25 Hydref 2024
Roedd Moweddus yn barsel o dir yn ardal Clynnog Fawr sydd yn cael ei enwi mewn dogfennau o'r Canol Oesodd megis Siarter Eglwys Clynnog Fawr. Nid oes sicrwydd ble oedd Moweddus, gan fod yr enw wedi cael ei golli, heblaw am enw'r nant sydd yn rhedeg heibio i swyddfa Canolfan Hanes Uwchgwyrfai yng Nghlynnog, ac a elwir erbyn yn Afon Weddus. Roedd yna bont o'r enw Pont Weddus hefyd.
Roedd Moweddus yn un o'r darnau eiddo a roddwyd, yn ôl Siarter Eglwys Clynnog Fawr, i abaty neu eglwys golegol Clynnog Fawr, a hynny gan ddyn o 'r enw Rhodri ap Merfyn. Mae'n debyg mai'r un gŵr roddodd Bodellog i'r abaty.[1]
Mae'n rhesymol i ni dybio mai tir ger yr Afon Weddus oedd y tir hwn. Byddai hynny'n lleoli'r tir naill ai i dde-ddwyrain pentref presennol Clynnog Fawr yng nghyffiniau Hafon-y-wern, neu ar y gwastatir ger Cefn Gwreichion (lle mae Pont Weddus) a Thŷ Coch, lle mae'r afonig yn rhedeg i'r môr.
Perygl yw mentro esbonio enwau lleoedd. Tybed a oes yr gair "meufedd" yn cael ei adlewyrchu yma, sef gair sydd yn golygu cyfoeth, golud, digonedd.[2] Os felly, byddai Mefeddus/Moweddus yn gallu cyfeirio at dir cyfoethog. Cyfeiria Eben Fardd at y tir dan sylw, ond heb esboniad pellach: "Mowedd (Menwedd neu Menweddus efallai), mae hwnnw yr hen enw ar ran o Glynnog.)"[3]