Ffrwd Ysgyfarnog

Mae Ffrwd Ysgyfarnog yn afonig fechan sydd yn codi ger pentref Bethesda Bach ym mhlwyf Llandwrog ac yn rhedeg ar hyd dyffryn bas a llydan wrth ochr yr A499 ac wedyn heibio i Capel Bwlan (MC). Cafodd treflan Ffrwd neu Ffrwd Ysgyfarnog ei henwi ar ôl yr afon. Mae'r nant yn llifo ymlaen ac yn croesi'r lôn o'r A499 i bentref Llandwrog ac wedyn ychydig i'r de o fferm Bodfan cyn ymarllwys ar draws y traeth i'r de o gaer Dinas Dinlle. Nid yw'n cael ei henwi ar fapiau Ordnans, ond sonnir amdani fel un o afonydd Sir Gaernarfon mewn disgrifiad o'r sir a ymddangosodd mewn papur newydd ym 1808. Yn ôl y disgrifiad yn yr erthygl honno, arferai pentref bychan sefyll ar ochr ogleddol aber Ffrwd Ysgyfarnog, nes i'r môr erydu'r tir, a'r pentref yn cael ei lyncu gan y tonnau. Erbyn heddiw, nid oes aber i'w weld, gan fod y nant yn diflannu i mewn i ro'r traeth. Dichon bod awdur yr erthygl hefyd wedi camddeall chwedl Caer Arianrhod gan feddwl mai pentref go iawn ydoedd.

Y mae Map Ordnans 1888 yn dangos pwll yng ngheg yr afon ger y traeth a rhyw fath o ffos neu binfarch a allai fod yn olion melin o ryw fath. Roedd y nodwedd honno wedi troi'n gorsdir erbyn map 1899.