Robert Stephen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Roedd '''Robert Stephen''' (1878-1966) yn ysgolfeistr, cerddor, hanesydd a bardd. Fe'i ganed 30 Medi 1878 ym Mhen-y-groes, yn fab i Urias Stephen, a wei...' |
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir y 2 olygiad yn y canol gan 2 ddefnyddiwr arall) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Roedd '''Robert Stephen''' (1878-1966) yn ysgolfeistr, cerddor, hanesydd a bardd. | Roedd '''Robert Stephen''' (1878-1966) yn ysgolfeistr, cerddor, hanesydd a bardd. | ||
Fe'i ganed 30 Medi 1878 ym Mhen-y-groes, yn fab i Urias Stephen, a weithiai fel rheolwr signalau ar y rheilffordd, a'i wraig Anne. Cafodd Robert addysg gynnar yn ysgol gynradd Pen-y-groes ac oddi yno aeth i Ysgol Ragbaratoawl Clynnog ac i Ysgol Uwchradd Croesoswallt. Cofrestrodd yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, ym 1896 ac yna bu'n athro am gyfnod byr yn ysgol gynradd Cyffylliog, cyn dychwelyd i Fangor, lle graddiodd yn y Gymraeg ym 1903. Ym 1907 enillodd radd M.A. o Brifysgol Cymru am draethawd yn ymdrin â gweithiau'r beirdd Bedo Aerddrem, Bedo Brwynllys a Bedo Phylip Bach. Wedi cyfnod yn athro yn Llundain fe'i penodwyd yn athro yn Ysgol Ramadeg Pont-y-pŵl ym 1909, lle'r arhosodd hyd iddo ymddeol ym 1948. | Fe'i ganed 30 Medi 1878 ym [[Pen-y-groes|Mhen-y-groes]], yn fab i Urias Stephen, a weithiai fel rheolwr signalau ar y rheilffordd, a'i wraig Anne. Cafodd Robert addysg gynnar yn [[Ysgol Gynradd Bro Lleu|ysgol gynradd Pen-y-groes]] ac oddi yno aeth i [[Ysgol Ragbaratoawl Clynnog]] ac i Ysgol Uwchradd Croesoswallt. Cofrestrodd yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, ym 1896 ac yna bu'n athro am gyfnod byr yn ysgol gynradd Cyffylliog, cyn dychwelyd i Fangor, lle graddiodd yn y Gymraeg ym 1903. Ym 1907 enillodd radd M.A. o Brifysgol Cymru am draethawd yn ymdrin â gweithiau'r beirdd Bedo Aerddrem, Bedo Brwynllys a Bedo Phylip Bach. Wedi cyfnod yn athro yn Llundain fe'i penodwyd yn athro yn Ysgol Ramadeg Pont-y-pŵl ym 1909, lle'r arhosodd hyd iddo ymddeol ym 1948. | ||
Yn ddyn amryddawn, dysgai amrywiaeth o bynciau yn Mhont-y-pŵl - Cymraeg, hanes, daearyddiaeth a mathemateg. Pan aeth athrawon ffiseg a chemeg yr ysgol honno i ffwrdd i'r fyddin yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, ymgymerodd Robert Stephen â dysgu'r pynciau hynny hefyd drwy'r ysgol. Roedd wedi bod ym Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth ar gwrs carlam ym 1913 i'w alluogi i ddysgu hanes a daearyddiaeth fel pynciau cyfunol. | Yn ddyn amryddawn, dysgai amrywiaeth o bynciau yn Mhont-y-pŵl - Cymraeg, hanes, daearyddiaeth a mathemateg. Pan aeth athrawon ffiseg a chemeg yr ysgol honno i ffwrdd i'r fyddin yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, ymgymerodd Robert Stephen â dysgu'r pynciau hynny hefyd drwy'r ysgol. Roedd wedi bod ym Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth ar gwrs carlam ym 1913 i'w alluogi i ddysgu hanes a daearyddiaeth fel pynciau cyfunol. | ||
| Llinell 7: | Llinell 7: | ||
Bu'n cystadlu'n gyson mewn eisteddfodau gydol ei oes. Yn Eisteddfod Genedlaethol Llangollen ym 1908 enillodd y wobr gyntaf am gasgliad o waith y bardd o'r 15g, Guto'r Glyn, ac yn Eisteddfod Genedlaethol Bae Colwyn ym 1910 daeth yn gyd-fuddugol am y casgliad gorau heb ei gyhoeddi o waith unrhyw fardd Cymreig o gyfnod y Tuduriaid. Bu'n ymhél hefyd â barddoni yn y mesurau rhydd a chaeth ac ysgrifennu dramâu. Yn Eisteddfod Genedlaethol Y Fenni ym 1913 daeth yn gyd-fuddugol am lunio drama fydryddol ar fywyd a marwolaeth William Herbert, Castell Rhaglan, iarll cyntaf Penfro. Roedd yn gerddor da'n ogystal, ac o'r un cyff ag Edward Stephen (Tanymarian) a Robert Stephen (Moelwynfardd), a oedd yn blismon yng Nghonwy. Yn Eisteddfod Genedlaethol Ystradgynlais ym 1954 enillodd am gyfieithu'r ''libretto'' ''Princess Ju Ju'' i'r Gymraeg, a pherfformiwyd ei drosiad o ''The Bohemian girl'' ym Mhen-y-groes ar 11 Rhagfyr 1947. Gwasanaethodd fel ysgrifennydd cyffredinol Eisteddfod Genedlaethol Pont-y-pŵl 1924 ac ysgrifennydd cyffredinol cyntaf Gŵyl Gerddorol Llandudno. Roedd yn aelod o Orsedd y Beridd gyda'r enw "Robin Eryri". | Bu'n cystadlu'n gyson mewn eisteddfodau gydol ei oes. Yn Eisteddfod Genedlaethol Llangollen ym 1908 enillodd y wobr gyntaf am gasgliad o waith y bardd o'r 15g, Guto'r Glyn, ac yn Eisteddfod Genedlaethol Bae Colwyn ym 1910 daeth yn gyd-fuddugol am y casgliad gorau heb ei gyhoeddi o waith unrhyw fardd Cymreig o gyfnod y Tuduriaid. Bu'n ymhél hefyd â barddoni yn y mesurau rhydd a chaeth ac ysgrifennu dramâu. Yn Eisteddfod Genedlaethol Y Fenni ym 1913 daeth yn gyd-fuddugol am lunio drama fydryddol ar fywyd a marwolaeth William Herbert, Castell Rhaglan, iarll cyntaf Penfro. Roedd yn gerddor da'n ogystal, ac o'r un cyff ag Edward Stephen (Tanymarian) a Robert Stephen (Moelwynfardd), a oedd yn blismon yng Nghonwy. Yn Eisteddfod Genedlaethol Ystradgynlais ym 1954 enillodd am gyfieithu'r ''libretto'' ''Princess Ju Ju'' i'r Gymraeg, a pherfformiwyd ei drosiad o ''The Bohemian girl'' ym Mhen-y-groes ar 11 Rhagfyr 1947. Gwasanaethodd fel ysgrifennydd cyffredinol Eisteddfod Genedlaethol Pont-y-pŵl 1924 ac ysgrifennydd cyffredinol cyntaf Gŵyl Gerddorol Llandudno. Roedd yn aelod o Orsedd y Beridd gyda'r enw "Robin Eryri". | ||
Bu'n briod ddwywaith a ganwyd tri o blant o'r briodas gyntaf. Yn ei flynyddoedd olaf symudodd i fyw i Fae Colwyn a bu farw yn ei gartref yno ar 2 Ionawr 1966.< | Bu'n briod ddwywaith a ganwyd tri o blant o'r briodas gyntaf. Yn ei flynyddoedd olaf symudodd i fyw i Fae Colwyn a bu farw yn ei gartref yno ar 2 Ionawr 1966.<ref>Gweler erthygl hwy yn ''Y Bywgraffiadur Cymreig 1951-1970'', (Llundain, 1997),tt.195-6.</ref> | ||
== Cyfeiriadau == | == Cyfeiriadau == | ||
[[Categori:Athrawon]] | |||
[[Categori:Pobl]] | |||
[[Categori:Beirdd]] | |||
[[Categori:Dramodwyr]] | |||
Golygiad diweddaraf yn ôl 18:48, 14 Ionawr 2023
Roedd Robert Stephen (1878-1966) yn ysgolfeistr, cerddor, hanesydd a bardd.
Fe'i ganed 30 Medi 1878 ym Mhen-y-groes, yn fab i Urias Stephen, a weithiai fel rheolwr signalau ar y rheilffordd, a'i wraig Anne. Cafodd Robert addysg gynnar yn ysgol gynradd Pen-y-groes ac oddi yno aeth i Ysgol Ragbaratoawl Clynnog ac i Ysgol Uwchradd Croesoswallt. Cofrestrodd yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, ym 1896 ac yna bu'n athro am gyfnod byr yn ysgol gynradd Cyffylliog, cyn dychwelyd i Fangor, lle graddiodd yn y Gymraeg ym 1903. Ym 1907 enillodd radd M.A. o Brifysgol Cymru am draethawd yn ymdrin â gweithiau'r beirdd Bedo Aerddrem, Bedo Brwynllys a Bedo Phylip Bach. Wedi cyfnod yn athro yn Llundain fe'i penodwyd yn athro yn Ysgol Ramadeg Pont-y-pŵl ym 1909, lle'r arhosodd hyd iddo ymddeol ym 1948.
Yn ddyn amryddawn, dysgai amrywiaeth o bynciau yn Mhont-y-pŵl - Cymraeg, hanes, daearyddiaeth a mathemateg. Pan aeth athrawon ffiseg a chemeg yr ysgol honno i ffwrdd i'r fyddin yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, ymgymerodd Robert Stephen â dysgu'r pynciau hynny hefyd drwy'r ysgol. Roedd wedi bod ym Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth ar gwrs carlam ym 1913 i'w alluogi i ddysgu hanes a daearyddiaeth fel pynciau cyfunol.
Bu'n cystadlu'n gyson mewn eisteddfodau gydol ei oes. Yn Eisteddfod Genedlaethol Llangollen ym 1908 enillodd y wobr gyntaf am gasgliad o waith y bardd o'r 15g, Guto'r Glyn, ac yn Eisteddfod Genedlaethol Bae Colwyn ym 1910 daeth yn gyd-fuddugol am y casgliad gorau heb ei gyhoeddi o waith unrhyw fardd Cymreig o gyfnod y Tuduriaid. Bu'n ymhél hefyd â barddoni yn y mesurau rhydd a chaeth ac ysgrifennu dramâu. Yn Eisteddfod Genedlaethol Y Fenni ym 1913 daeth yn gyd-fuddugol am lunio drama fydryddol ar fywyd a marwolaeth William Herbert, Castell Rhaglan, iarll cyntaf Penfro. Roedd yn gerddor da'n ogystal, ac o'r un cyff ag Edward Stephen (Tanymarian) a Robert Stephen (Moelwynfardd), a oedd yn blismon yng Nghonwy. Yn Eisteddfod Genedlaethol Ystradgynlais ym 1954 enillodd am gyfieithu'r libretto Princess Ju Ju i'r Gymraeg, a pherfformiwyd ei drosiad o The Bohemian girl ym Mhen-y-groes ar 11 Rhagfyr 1947. Gwasanaethodd fel ysgrifennydd cyffredinol Eisteddfod Genedlaethol Pont-y-pŵl 1924 ac ysgrifennydd cyffredinol cyntaf Gŵyl Gerddorol Llandudno. Roedd yn aelod o Orsedd y Beridd gyda'r enw "Robin Eryri".
Bu'n briod ddwywaith a ganwyd tri o blant o'r briodas gyntaf. Yn ei flynyddoedd olaf symudodd i fyw i Fae Colwyn a bu farw yn ei gartref yno ar 2 Ionawr 1966.[1]
Cyfeiriadau
- ↑ Gweler erthygl hwy yn Y Bywgraffiadur Cymreig 1951-1970, (Llundain, 1997),tt.195-6.