John Roberts, Llangwm: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Irion (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
BDim crynodeb golygu |
||
| (Ni ddangosir y 2 olygiad yn y canol gan 2 ddefnyddiwr arall) | |||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Roedd '''John Roberts''' yn bregethwr a gweinidog amlwg gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn niwedd y ddeunawfed ganrif a dechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Dywedir mai ym | Roedd '''John Roberts''' yn bregethwr a gweinidog amlwg gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn niwedd y ddeunawfed ganrif a dechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Dywedir mai ym Mlaen-y-garth, Dyffryn Nantlle, y ganed ef ar 8 Awst 1753, ond â fferm Y [[Ffridd Baladeulyn]] y caiff ei gysylltu, a'i frawd iau oedd [[Robert Roberts, gweinidog Capel Uchaf|Robert Roberts]] (1762-1802), gweinidog [[Capel Uchaf (MC), Clynnog Fawr|Capel Uchaf, Clynnog]]. Dywedir iddo ddysgu sawl crefft adref yn y Ffridd: gwaith cobler, gwneud basgedi a gwneud llidiardau ymysg pethau eraill. Roedd ganddo enw o fod yn abl iawn o gwmpas y fferm hefyd, ond wedi i'w frodyr dyfu'n ddigon hen i weithio ar y tir, aeth i weithio fel bugail yn fferm [[Gelli-ffrydiau]] gerllaw<ref>G.T. Roberts, ''Arfon (1759-1822)'', Trafodion Cym. Hanes Sir Gaernarfon, Rhif 1 (1939), tt.57-8</ref>, ac wedyn cafodd gyfnod o weithio yn [[Chwarel Cilgwyn]]. | ||
Llwyddodd John i gael tipyn o addysg ac yna aeth ati i gadw ysgolion ei hun mewn gwahanol fannau, yn arbennig [[Llanllyfni]], ac am gyfnod adwaenid ef fel John Roberts, Llanllyfni. Dechreuodd bregethu yn 27 oed a phriododd â gwraig weddw, Mrs. Lloyd, Cefn Nannau, Llangwm, Meirionnydd. Ac yn Llangwm y bu'n byw o 1809 tan ei farwolaeth ar 3 Tachwedd 1834, yn 82 oed, ac fel John Roberts Llangwm y mae'n fwyaf adnabyddus. Roedd ymhlith y garfan gyntaf o ddynion a gafodd eu hordeinio'n weinidogion gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ym 1811, pan ymwahanodd y mudiad yn swyddogol oddi wrth yr Eglwys Wladol a dod yn enwad annibynnol. Yn wahanol iawn i'w frawd iau, Robert, roedd yn ddyn byr a chadarn o gorffolaeth a chyfansoddiad. Er nad ystyrid ef yn bregethwr mor danbaid â Robert, roedd galw mawr am ei wasanaeth a bu'n bregethwr cyson yng nghymdeithasfaoedd ei gyfundeb yn Ne a Gogledd Cymru am flynyddoedd. Mab iddo oedd Michael Roberts, a ddaeth hefyd yn weinidog amlwg gyda'r Methodistiaid Calfinaidd gan ymsefydlu yn eglwys Penmount, Pwllheli. Fodd bynnag, daeth diwedd trist i hanes Michael Roberts, gan iddo ddioddef o salwch meddwl a dryswch difrifol yn ddiweddarach yn ei oes.<ref>Gweler bywgraffiadau John Roberts a Michael Roberts yn ''Y Bywgraffiadur Cymreig'' ar-lein; hefyd gweler yr erthygl helaeth ar Ffridd Baladeulyn yn Cof y Cwmwd.</ref> | |||
== Cyfeiriadau == | == Cyfeiriadau == | ||
Golygiad diweddaraf yn ôl 15:12, 4 Ionawr 2022
Roedd John Roberts yn bregethwr a gweinidog amlwg gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn niwedd y ddeunawfed ganrif a dechrau'r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Dywedir mai ym Mlaen-y-garth, Dyffryn Nantlle, y ganed ef ar 8 Awst 1753, ond â fferm Y Ffridd Baladeulyn y caiff ei gysylltu, a'i frawd iau oedd Robert Roberts (1762-1802), gweinidog Capel Uchaf, Clynnog. Dywedir iddo ddysgu sawl crefft adref yn y Ffridd: gwaith cobler, gwneud basgedi a gwneud llidiardau ymysg pethau eraill. Roedd ganddo enw o fod yn abl iawn o gwmpas y fferm hefyd, ond wedi i'w frodyr dyfu'n ddigon hen i weithio ar y tir, aeth i weithio fel bugail yn fferm Gelli-ffrydiau gerllaw[1], ac wedyn cafodd gyfnod o weithio yn Chwarel Cilgwyn.
Llwyddodd John i gael tipyn o addysg ac yna aeth ati i gadw ysgolion ei hun mewn gwahanol fannau, yn arbennig Llanllyfni, ac am gyfnod adwaenid ef fel John Roberts, Llanllyfni. Dechreuodd bregethu yn 27 oed a phriododd â gwraig weddw, Mrs. Lloyd, Cefn Nannau, Llangwm, Meirionnydd. Ac yn Llangwm y bu'n byw o 1809 tan ei farwolaeth ar 3 Tachwedd 1834, yn 82 oed, ac fel John Roberts Llangwm y mae'n fwyaf adnabyddus. Roedd ymhlith y garfan gyntaf o ddynion a gafodd eu hordeinio'n weinidogion gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ym 1811, pan ymwahanodd y mudiad yn swyddogol oddi wrth yr Eglwys Wladol a dod yn enwad annibynnol. Yn wahanol iawn i'w frawd iau, Robert, roedd yn ddyn byr a chadarn o gorffolaeth a chyfansoddiad. Er nad ystyrid ef yn bregethwr mor danbaid â Robert, roedd galw mawr am ei wasanaeth a bu'n bregethwr cyson yng nghymdeithasfaoedd ei gyfundeb yn Ne a Gogledd Cymru am flynyddoedd. Mab iddo oedd Michael Roberts, a ddaeth hefyd yn weinidog amlwg gyda'r Methodistiaid Calfinaidd gan ymsefydlu yn eglwys Penmount, Pwllheli. Fodd bynnag, daeth diwedd trist i hanes Michael Roberts, gan iddo ddioddef o salwch meddwl a dryswch difrifol yn ddiweddarach yn ei oes.[2]