Cloddfa'r Coed
Roedd Cloddfa'r Coed (neu Gloddfa Goed) yn chwarel lechi yn Nyffryn Nantlle. Saif rhwng Tal-y-sarn a Bro Silyn ar ochr ogleddol Afon Llyfnwy (SH 493529). Fe'i hagorwyd tua 1790 ac, ar ôl cyfnod o segurdod, fe'i hailagorwyd ym 1870, er mai ychydig a weithiai yno - 4 o ddynion ym 1873 a dim ond 10 mor ddiweddar â 1937. Prynwyd y chwarel gan gwmni Chwarel Dorothea yn y 1940au, ond ni defnyddiwyd hi.[1]
Yn ôl pob sôn, roedd y llechi a gynhyrchwyd yno o safon reit dda, er nad oeddynt cystal â rhai Chwarel Coedmadog, neu'r Gloddfa Glai, a oedd yn union i'r gorllewin o'r twll hwn. Diffyg y chwarel, ar wahân i'r drafferth o gael gwared ar ddŵr, oedd diffyg lle i arllwys y gwastraff ac fe gadwodd hyn y chwarel rhag datblygu. Am flynyddoedd wedi cau'r chwarel, gweithiwyd y tipiau hyn am wastraff y gellid ei droi'n llechi cwrs-atal-tamprwydd.[2]
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma