Bodaden

Fferm hynafol yw Bodaden, ar y lôn rhwng Ffrwd Cae Du a Rhostryfan.

Ceir cyfeiriad cynnar i’r lle hwn o gwmpas 1663, ond credir iddi ei adeiladu llawer cyn y dyddiad hwn. Ar fapiau ordnans diweddar, cawn yr enw ‘Plas Bodaden’, sy’n awgrymu fod y lle wedi bod yn blas ar un adeg, neu o leiaf wedi bod o bwrpas pwysig yn yr ardal.

Mae hen bennill am William Bifan, y Gadlys (bardd gwerin lleol), sy’n nodi Bodaden;

“William Bifan Druan

Sydd wedi colli’i facsan

Yn chwilio amdano ers mwy nag awr

Yn nhalwrn mawr Bodadan”.

Gan fod darn o dir Bodaden wedi ei enwi fel ‘Talwrn’ yn lleol, gallwn ddychmygu prysurdeb yno o gwmpas canol yr unfed ganrif ar bymtheg.

Yn ddiweddarach, bu'r fferm yn gartref i William Williams, Bodaden, un o drigolion amlycaf plwyf Llanwnda yn ystod hanner canrif cyntaf y 19g.

Ffynhonellau

Carr, Glenda Hen enwau o Arfon, Llyn ac Eifionydd (Gwasg y Bwthyn, 2011).

Williams, W. Gilbert Hen Gymeriadau Llanwnda, Cymru 1902 (Cyf. 23).