Pandai Llanllyfni
(Ailgyfeiriad o Pandy (Llanllyfni))
Mae o leiaf dri pandy wedi bod ar ryw adeg neu'i gilydd heb fod nepell o waelod pentref Llanllyfni, sef Pandy ger Dol-wenith; Hen Bandy ger yr eglwys a Phandy Hen, uwch i fyny'r nant o Bandy, neu Bandy Dol-wenith, ger Brithdir Isaf. Safai Pandy ("Pandy Dol-wenith") ar nant fach, Afon y Felin, ac i sicrhau digon o rym i'r dŵr adeiladwyd pinfarch at y lle.[1]
Yng Nghyfrifiad 1851, nodwyd bod dau deulu'n byw yn y pandy ei hun, sef gweddw ffarmwr a'i phlant, a gwas ffarm a'i deulu yntau, ond gerllaw nodir "Fuller's House" lle 'roedd Owen Evans, pannwr 34 oed, ei wraig a'i fab 7 oed yn byw.[2]