Comin Tŷ'n Rhos

Mae Comin Tŷ'n Rhos yn ddarn bach siâp triongl o dir comin ar ochr ddeuheuol y ffordd trwy'r Groeslon ychydig uwch na Chae Sarn. Am gyfnod yn y 1970au ac 1980au dyna oedd ffocws y pentref tua 5 Tachwedd pan godwyd tân gwyllt mawr yno, a chynhaliwyd sioe tan gwyllt. Gwerthwyd cŵn poeth a byrgyrs i'r plant yno er mwyn codi arian.

Mae'r darn tir yn tystio i'r ffaith mai rhostir agored oedd llawer o'r Groeslon, o enw Rhos-nenan tan ail hanner y 19g. Bachwyd darnau o'r tir comin gan y boblogaeth gynyddol a weithiai yn y chwareli llechi i ffurfio tyddynod bach a chodi tai moel, nes bod fawr o gomin ar ôl. Mae'r darn wedi ei gofrestru fel man pori anifeiliaid ar gyfer trigolion y plwyf; er na fyddai modd cadw'r un anifail yn fyw arno am hir, dichon mai er mayn ei gadw'n dir cyhoeddus y gwnaed hynny.

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma