Trefor
Mae pentref Trefor yn bentref chwarelyddol yng nghymuned Llanaelhaearn. Saif ar lan y môr, ac allforiwyd llawer o wenithfaen o'r harbwr. Fe'i gynlluniwyd fel Pentref model diwydiannol.
Hanes yr Ardal
Doedd dim pentref per se cyn dyfodiad y Chwarel yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Tai gwasgaredig, ffermydd, oedd yn ardal yr Hendra, gan gynnwys y plasty hynafol Elernion.
Cafodd y pentref ei enwi gan Samuel Holland ar ôl stiward y chwarel, Trefor Jones, gan berchnogion y chwarel ym 1856.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma