Y Pwrws
Safai Y Pwrws ar gyrion plwyf Llanwnda gyda phlwyf Llandwrog. Rhes o dri thŷ bychan oedd Y Pwrws, ac fe gafwyd yr enw gan mai yn nhŷ canol y rhes yr arferai swyddog tlodion Llanwnda, sef y Swyddog Cymorth, fyw. Rhaid oedd i unrhyw un a oedd angen cymorth ariannol gan y pl;wyf alw yn nhŷ y Swyddog Cymorth i ofyn am gynhaliaeth (ddigon sâl) i gadw corff ac ysbryd ynghyd.[1]
Safai'r rhesdai (sydd wedi ei hen ddymchwel) wrth ochr lôn drol sy'n rhedeg ar hyd ffin y ddau blwyf o Cae Garw i gyfeiriad y brif lôn trwy bentref Rhos-isaf. Gelwir y lôn drol hon yn "Llwybr Pwrws" a hyd yn ddiweddar, os nad hyd heddiw, rhennir costau clirio'r llwybr rhwng y ddau blwyf.
Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma
Cyfeiriadau
- ↑ W. Gilbertg Williams, Moel Tryfan i'r Traeth, (Pen-y-groes, 1983), t.152