Dinas Dinoethwy
Mae Dinas Dinoethwy yn enw ar godiad tir ar ben yr allt i'r de o'r Bontnewydd yr honnir iddo fod yn gaer neu amddiffynfeydd o Oes yr Haearn gan rai. Mae Plas Dinas wedi codi ar ei ganol ac ar ôl gwaith tirlunio yn y 19g, nid oes fawr o dystiolaeth fod y lle wedi bod yn amddiffynfa o unrhyw fath. Mae'r enw wedi bod ar lafer ers o leiaf y 18g, ac roedd y Parch. Richard Farrington, a oedd yn byw ym Mhlas Dinas, 1740-1772, yn arddel yr enw ac arwyddocâd y safle.[1]
Nid yw Comisiwn Henebion Cymru, fodd bynnag, o'r farn fod y safle heb dystiolaeth o hen weithfeydd amddiffynnol.[2] Mae eu gwefan, Coflein, yn llai pendant: "mae Dinas Dinoethwy yn safle ansicr gydag ond ychydig o dystiolaeth o strwythur amddiffynnol. Mae nodweddion posibl yn bodoli, ond roedd ysafle wedi cael ei ditlunio'n sylweddol yn ystod y 19g fel nad yw'r rhain yn eglur. Dywedir bod darnau o arian Rhufeinig wedi eu canfod ar y safle, ond mae'r rhain bellach ar goll." [3]