Robert Gwyneddon Davies

Roedd Robert Gwyneddon Davies (1870-1928) yn gyfreithiwr yng Nghaernarfon a ymddiddorodd yn llenyddiaeth Cymru yn ei amser hamdden. Mab ydoedd i John Davies (Gwyneddon) (1832-1904), argraffydd a newyddiadurwr o Fangor a symudodd wedyn i Gaernarfon lle sefydlodd wasg, gan argraffu a golygu papur enwadol Y Goleuad.

Y tu allan i'w waith pob dydd, roedd yn gasglwr llawysgrifau, ac y mae amryw o'r rhain yn llyfrgell Coleg y Gogledd, Bangor, yn cynnwys rhai a brynwyd oddi wrth deulu'r Parch. Peter Bailey Williams. Roedd hefyd yn ynad heddwch, yn aelod o'r Cyngor Sir, cadeirydd y Pwyllgor Addysg, ac yn ei dro'n Uchel Siryf y sir.

Gwraig iddo oedd y gantores a'r arbenigwraig ar alawon gwerin Cymreig, Grace Gwyneddon Davies, (1878-1944). Bu'r ddau briodi ym 1909 yng Nghapel Charing Cross, Llundain, a hynny ar ôl cwrdd yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon 1906. Ysywaeth, ni chafodd y cwpl blant. Sefydlodd y cwpl yn Graeanfryn, Llanwnda, gan ddod yn aelodau amlwg a gweithgar o'r capel lleol, Capel Glan-rhyd (MC), Llanwnda. Daeth Graianfryn yn ganolfan ddiwylliannol i'r ardal, a chynhelid nosweithiau cerddorol yno'n rheolaidd. Atyniad pellach oedd yr ardd nodedig. Yr oedd David Lloyd George a gwleidyddion amlwg eraill yn ymwelwyr cyson â Graeanfryn.

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu prosiect Cof y Cwmwd drwy ychwanegu ati . Mae manylion am sut i wneud hyn yma