Adar Drws-y-coed

Adar Drws-y-coed

gan William Lloyd Williams yn 1972.

Ar fferm o’r enw Drws-y-coed Isaf y treuliais fy oes o’r bron. Hon yw y fferm uchaf yn Nyffryn Nantlle, a naw mlynedd yn ôl fe’i dewiswyd gan y Weinyddiaethy Amaeth (ac eraill yma ac acw ledled y sir), er iddynt gael rhyw amcan am luosogrwydd y pla yn y sir, a’u cynefin. Yr oedd amryw o gwestiynau ar ffurflen a rhai o’r cwestiynau hynny yn ymwneud ag adar. Daeth peth gwrid i’m hwyneb pan sylweddolais cyn lleied a wyddwn am fywyd oedd o’m cwmpas yn ddyddiol ond cododd hyn ddiddordeb mawr ynof ......

Mynnwch ddod i adnabod yr adar sydd yn eich hardal eich hun ac fe synnwch cymaint sydd yna ohonynt na fu i chwi erioed sylwi arnynt cynt. Rhai bach eu maint, rhai mwy, a rhai mawr, a’r cwbl tu hwnt i’ch dychymyg o hardd. ’Rwy’n sicr bod cymaint amrywiaeth mewn adar o fôr i fynydd yn Nyffryn Nantlle nag odid unrhyw fan a cheisiaf ddweud ychydig am yr adar a welais yng nghwr uchaf y Dyffryn.

=

Aderyn Du

Aderyn o’r un maintioli â’r fronfraith: ei liw yn ddu a phig melyn ganddo, ond yr iâr yn oleuach ei lliw. Hoffaf gân hwn hefyd.

=

Aderyn y To

Yn y flwyddyn 1916 yr oedd ugeiniau lawer o’r adar yma yn nythu yn y pileri cerrig a adeiladwyd i ddal cafnau oedd yn cario dŵr i droi olwynion y gwaith copr yn Nrws-y-coed. Yr un flwyddyn daeth peirianwyr o gwmni John Fowler o Leeds i wneud ychydig o waith ar dracsion y gwaith, a phob cyfle a gawsent byddent allan yn anelu am yr adar hyn gyda ffyn-taflu a cherrig. Ac er yr adeg hynny ni welwyd yr un aderyn y to yn Nrws-y-coed.