Capten Robert Thomas, Llandwrog
Roedd Robert Thomas (1843-1903) yn forwr ac yn gapten ar longau mawr ddiwedd yr oes hwylio. Hanai o bentref Llandwrog, o deulu digon ddistadl. Cychwynodd ei yrfa ar y môr fel bachgen cabin ar un longau'r teulu Davies, Porthaethwy. Aeth ymlaen i fod yn un o gapteiniaid llongau hwylio mawr mwyaf llwyddiannus. Fo oedd yn dal y record am hwylio o Brydain i San Francisco ac yn ôl yn ei long y Merioneth. Bu'n gapten hefyd ar un arall o longau enwocaf y cyfnod yng Ngogledd Cymru, yr Afon Alaw.[1]Llongau mawr oedd y rhain, ac er eu bod yn perthyn i Ogledd Cymru, hwylient fel arfer o ddociau Lerpwl, ac i'r ddinas honno aeth Robert Thomas i fyw. Diweddodd ei oes yn San Francisco yn 60 oed wedi capteinio ei long o gwmpas yr Horn.[2]
Mae cofiant iddo wedi ei gyhoeddi, sef Aled Eames, Ship Master, (Caernarfon, 1980).