Bad achub Trefor

Agorwyd gorsaf Bad achub Trefor 19 Ebrill 1883, ac fe'i gaewyd ym 1901. Yn swyddogol, galwyd yr orsaf yn orsaf bad achub Llanaelhaearn, gan mai yn y plwyf hwnnw y lleolwyd y cwch. fe godwyd cwt i'r bad achub ger cei Cwmni Ithfaen Trefor. Penderfynwyd bod angen bad achub rhwng Portinlläen a Llanddwyn yn sgil llongddrylliad y Cyprian, llong fawr a gollwyd ar y creigiau ger Cwmhistir.

Yr unig fad achub parhaol i wasanaethu yn yr orsaf oedd y Cyprian, cwch modern hunan-gywirol (sef a fyddai'n troi ben chwith i fyny pe bai'r tonnau yn ei droi ben chwith i lawr). Enwyd y cwch hwn ar ôl y llong a ddrylliwyd wrth Gwmhistir, ac fe'i gyflwynwyd yn rhodd i Sefydliad Cenedlaethol y Badau Achub er cof am gapten y Cyprian, Capten Strachan. Tawel fu hynt bad achub Trefor; roedd y cwch sefydlog, y Cyprian, yn cael ei atgyweirio a chwch dros dro aeth allan ar yr alwad cyntaf, na ddigwyddodd tan 1890, pan aeth allan ddwywaith yr un diwrnod i helpu'r sgwner Reknown o Abertawe, ac wedyn y sgwner Ceres o Gaernarfon. Unig wasanaeth y Cyprian ei hun oedd ar 24 Awst 1894, pan aeth allan i gynorthwyocwch pysgota, yr Annie Jones.

Arhosodd yr orsaf ar agor tan 1901 ond ni ddaeth alwad arall am wasanaeth y bad achub; erbyn hynny oedd y Cyprian yn annerbyniol o ran ei gyflwr a ddaethpwyd yr orsaf i ben.